Nagrody Naukowe POLITYKI 2013

Finalistów konkursu wyłania zbierająca się tradycyjnie z początkiem września Kapituła Profesorska. Choć ten doborowy klub działa w niemal niezmienionym od początku składzie, choć w rozwiązywaniu rozmaitych proceduralnych rozterek ma wprawę, a nasz konkurs nabrał już patyny, to jednak zawsze toczą się ożywione dyskusje. Ale taka jest – widać – natura rzeczy, gdy na jednej sali zasiądzie reprezentacja całego świata polskiej nauki i musi dokonać bardzo trudnego wyboru. Każdy z członków jury na początku wakacji dostaje formularze zgłoszeniowe, by wybrać tych najlepszych spośród kilkudziesięciu kandydatów związanych z jego dyscypliną naukową. Ale dziś rzadko który ambitny adept nauki pozostaje na jednym tylko polu badawczym, wykorzystuje narzędzia jednej tylko dyscypliny naukowej. Czasem te wycieczki intelektualne prowadzą tak daleko od macierzystej gałęzi, że trudno rozstrzygnąć, czy ktoś porusza się jeszcze w dziedzinie nauk społecznych, czy jednak ścisłych (tak bywa z geografami czy ekonomistami). Podobne problemy pojawiają się na granicy nauk humanistycznych i społecznych (psychologia, filozofia, antropologia) czy nauk o życiu i nauk ścisłych (np. informatyka i medycyna). To wzajemne przenikanie się dyscyplin otwiera całkiem nowe horyzonty przed nauką i uczonymi, sprawia, że staje się ona ciekawsza niż kiedykolwiek. Co nie zmienia faktu, że jury profesorskie ma nie lada ambaras, a zbierająca się z końcem września Kapituła Społeczna – ma problem jeszcze poważniejszy, bo z tej doborowej piętnastki, rekomendowanej przez uczonych, będzie musiała wybrać pięcioro laureatów. Takich, którzy zadali sobie najciekawsze pytania badawcze i podjęli najważniejsze wyzwania z punktu widzenia naszych czasów. I nie musi tu chodzić wyłącznie o rozwiązania technologiczne czy wynalazki dające się szybko wprowadzić do produkcji. Jak uczy doświadczenie poprzednich lat, równie ważne jest dziś na przykład poszukiwanie odpowiedzi na pytania etyczne, które przed ludzkością postawił rozwój medycyny. Równie pilne – badanie problemów ekonomicznych, klimatycznych, społecznych, jakie przyniosła globalizacja. Rozstrzygnięcie powierzamy osobom kompetentnym i obdarzonym społecznym zaufaniem. W przekonaniu (by znów odwołać się do kilkunastoletniego doświadczenia), że większość laureatów to osoby, które szybko dadzą o sobie znać – błyskotliwą książką, ważnymi badaniami, umiejętnością konstruowania zespołów badawczych, talentem dydaktycznym, sztuką popularyzacji nauki. Szukamy osobowości nie tylko w sensie intelektualnym, ale też jako współczesnych, cennych wzorców na życie. Ostateczny werdykt ogłosimy podczas gali 20 października, a relację z uroczystości opublikujemy w POLITYCE 23 października. Nagrody Naukowe Polityki – Finaliści 2013 Nauki humanistyczne dr Grzegorz Piotr Ochała – Uniwersytet Warszawski – archeologia/historia sztuki dr Mateusz Hohol – Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie – filozofia, kognitywistyka mgr Eliza Kącka – Uniwersytet Warszawski – historia literatury Nauki społeczne dr Piotr Sorokowski – Uniwersytet Wrocławski – socjologia/psychologia dr Katarzyna Anna Growiec – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej – psychologia dr hab., prof. nadzw. Łukasz Michał Delong – Szkoła Główna Handlowa – ekonomia dr Paulina Święcicka – Uniwersytet Jagielloński – nauki prawne Nauki o życiu dr n. wet. Magdalena Król – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – weterynaria dr Renata Szymańska – Uniwersytet Jagielloński – biologia dr Anna Grochot-Przęczek – Uniwersytet Jagielloński – biologia medyczna dr n. med. Miłosz Jaguszewski – Gdański Uniwersytet Medyczny – medycyna Nauki ścisłe dr Jakub Franciszek Mielczarek – Uniwersytet Jagielloński – fizyka dr Jan Jakub Paczesny – Polska Akademia Nauk – chemia Nauki techniczne dr hab. inż. Maciej Boguń – Politechnika Łódzka – nauki techniczne dr hab. inż. Piotr Faliszewski – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie – informatyka Kapituła I etapu profesorska Biologia, ochrona środowiska, nauki rolnicze prof. dr hab. Ewa Bartnik Wydział Biologii UW, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN Filologie, literaturoznawstwo, językoznawstwo prof. dr hab. Grażyna Borkowska Instytut Badań Literackich PAN Fizyka prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow Wydział Fizyki UW, była rektor UW Socjologia, antropologia prof. dr hab. Henryk Domański dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii PAN Psychologia i pedagogika prof. dr hab. Adam Frączek Instytut Psychologii Stosowanej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, były rektor APS Nauki prawne prof. dr hab. Tomasz Giaro Wydział Prawa i Administracji UW Nauki techniczne prof. dr hab. Michał Kleiber prezes PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Sztuki piękne, archeologia, architektura prof. dr hab. Janusz Kramarek emerytowany profesor Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu Matematyka, informatyka prof. dr hab. Jan Madey Instytut Informatyki UW, wiceprzewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego Filozofia prof. dr hab. Barbara Markiewicz Instytut Filozofii UW, Zakład Filozofii Polityki Chemia prof. dr hab. Marcin Pałys rektor UW, Wydział Chemii UW Filmozna