Stypendia przyznane! Poznajcie laureatów 23. edycji Nagród Naukowych
Grono naszych laureatów powiększyło się w ubiegłym miesiącu, gdy wyłoniliśmy piętnastkę finalistów i finalistek tegorocznej edycji. Teraz spośród nich wybraliśmy pięciu laureatów, do których trafiły stypendia Fundacji Tygodnika „Polityka”. Doceniając wysiłki i wkład w rozwój polskiej (i nie tylko polskiej) nauki każdego z nich, wręczyliśmy im stypendia w wysokości 15 tys. zł. Nagrodą „medialną” jest wywiad z każdym z laureatów na łamach naszego tygodnika. Pozostała dziesiątka finalistów otrzymała nagrody po 5 tys. zł.
Nagrody przyznajemy w pięciu umownych kategoriach: nauki humanistyczne, społeczne, ścisłe, techniczne i nauki o życiu. Pojmujemy je możliwie szeroko, a zgłoszenia z roku na rok są coraz bardziej interdyscyplinarne.
Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w siedzibie redakcji „Polityki” w niedzielę 22 października. A oto nasi laureaci!
NAUKI HUMANISTYCZNE
Dr Kamil Mamak, rocznik 1988. Asystent w Katedrze Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracuje również na Uniwersytecie Helsińskim.
Zainteresowania naukowe dr. Kamila Mamaka znajdują się na pograniczu prawa, filozofii, etyki oraz technologii. Próbuje bowiem odpowiedzieć na pytania o etyczny i filozoficzny wymiar technologii oraz o to, jak zorganizować prawo, aby jak najlepiej chronić ludzkie wartości. W swoich tekstach porusza również kwestie związane z rozwojem sztucznej inteligencji. W wydawnictwie Routledge ukazała się niedawno jego książka rozpoczynająca się od pytania „Czy można kopnąć robota?”.
NAUKI SPOŁECZNE
Dr hab. Łukasz Okruszek, rocznik 1986, z Pracowni Neuronauki Społecznej, Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk.
„Epidemia samotności” to diagnoza, która została postawiona na długo przed 2020 r. Później wybuchła pandemia i liczba osób, które mają poczucie niewystarczającej liczby lub jakości więzi z innymi ludźmi, jeszcze wzrosła. Ich problemami – na poziomie fizjologicznym – zajmuje się w swoim kilkuletnim „Projekcie Samotność” dr hab. Łukasz Okruszek. Skupia się na tym, co łączy specyficzne tendencje poznawcze (np. zwiększoną skłonność do atrybucji wrogich intencji) związane z poczuciem samotności z aktywnością tzw. mózgu społecznego (sieć struktur mózgu zaangażowanych w przetwarzanie informacji społecznych).
NAUKI O ŻYCIU
Dr hab. n. med. Paweł Rajwa, rocznik 1991, z Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu (Śląski Uniwersytet Medyczny).
Paweł Rajwa pracuje w Klinice Urologii, gdzie zajmuje się urologią onkologiczną, a w szczególności rakiem prostaty. Jest współautorem ponad 150 prac naukowych. Zaangażowany w prace kilku europejskich komitetów i grup badawczych, m.in. Europejskiego Towarzystwa Urologicznego ds. raka prostaty, zrzeszającego najbardziej uznanych młodych urologów w tej dziedzinie. Współpracuje z ponad 50 ośrodkami na świecie, koncentrując się na poprawie diagnostyki i efektów leczenia tej choroby, z uwzględnieniem personalizacji terapii i metody tzw. aktywnego nadzoru.
NAUKI ŚCISŁE
Dr hab. Piotr Skowron, rocznik 1985, z Instytutu Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Pojęcia związane z ideą demokracji, takie jak sprawiedliwość, proporcjonalność i reprezentatywność, ujmuje w karby informatyki, matematyki i ekonomii teoretycznej. Jest autorem nowatorskiej metody liczenia głosów podczas uchwalania budżetów obywatelskich. Prowadził pionierskie badania nad metodami wyłaniania organów reprezentacyjnych, które skłaniają kandydatów do większej identyfikacji z wyborcami. Jest autorem wielu publikacji i kierownikiem kilku projektów badawczych (ERC, NCN, FNP). Wyróżniony IJCAI Computers and Thought Award, główną nagrodą w dziedzinie AI.
NAUKI TECHNICZNE
Dr inż. Adam Okniński, rocznik 1990. Dyrektor Centrum Technologii Kosmicznych Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.
Dr Okniński zajmuje się technologiami rakietowymi, a przede wszystkim napędami pojazdów kosmicznych wykorzystującymi ekologiczne i wysoko wydajne materiały pędne. To ważny obszar badań, gdyż jego celem jest wycofanie stosowanych dziś w sztucznych satelitach toksycznych paliw i utleniaczy, które stanowią zagrożenie zarówno na etapie produkcji, jak i eksploatacji. Dr Okniński napisał ponad sto prac naukowych. Jest też laureatem wielu krajowych i zagranicznych nagród oraz autorem patentów i zgłoszeń patentowych.
Poza pięcioma stypendiami przyznaliśmy 10 nagród finałowych, które otrzymali:
dr MACIEJ CIEŚLA z IMol Polska Akademia Nauk, dr inż. MICHAŁ DZIADEK z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, dr MARIA FERENC z Działu Naukowego Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma oraz Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, dr DAMIAN JACENIK z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, dr MICHAŁ KOZA z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr MARCIN LINDNER z Instytutu Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk, dr MAREK MUSZYŃSKI z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, dr PAWEŁ NOWAKOWSKI z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, dr MARTA SYLLA z Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, dr inż. arch. MONIKA SZOPIŃSKA-MULARZ z Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury na Politechnice Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza.
Pełne biogramy laureatów i finalistów oraz składy Kapituł: polityka.pl/stypendia
***
Fundatorami Nagród Naukowych 2023 są:
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
DR IRENA ERIS SA
Fundacja Onkologii Doświadczalnej i Klinicznej
oraz czytelnicy „Polityki”, którzy przekazali darowizny i 1,5 proc. podatku dochodowego na fundusz stypendialny.
Patronem medialnym Nagród Naukowych 2023 jest Radio TOK FM.