Blisko 10 godzin trwało czwartkowe posiedzenie podkomisji sejmowej ds. ustaw frankowych. Posłowie przyjęli na niej prezydencki projekt nowelizacji ustawy o wsparciu kredytobiorców wraz z 23 poprawkami. Projekt trafi teraz do sejmowej komisji finansów publicznych, która zajmie się nim najwcześniej w lutym. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, ustawa wejdzie w życie 1 lipca.
Wzrośnie popularność wsparcia z BGK
Prezydencki projekt ma zwiększyć wykorzystanie działającego od stycznia 2016 r. Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK), którym zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Wsparcie ma formę pożyczki na spłatę rat kredytu hipotecznego. Rozwiązanie nie było dotychczas zbyt popularne – klienci wykorzystali zaledwie kilkanaście milionów złotych z łącznie dostępnej kwoty 600 mln zł.
Prezydencka nowela zwiększa maksymalne wsparcie z FWK z 1,5 do 2 tys. zł miesięcznie. Okres pomocy ma być wydłużony z półtora roku do trzech lat, a bezprocentowa spłata pożyczki byłaby możliwa przez 12 lat (wcześniej osiem lat). Jeśli kredytobiorca spłaciłby w terminie sto pierwszych rat, wówczas BGK mógłby umorzyć spłatę 44 kolejnych.
Czytaj także: Prezydent przedstawia plan pomocy frankowiczom. Kogo zadowoli?
Z rozwiązania będą mogli skorzystać kredytobiorcy, którzy mają status bezrobotnego (jeśli kredyt zaciąga więcej niż jeden kredytobiorca, wystarczy, że status bezrobotnego ma jeden z nich). Wysokość miesięcznej raty kredytu powinna przekraczać 50 proc. miesięcznych dochodów kredytobiorców, a nie jak dotychczas 60 proc. Pożyczki nie dostaną osoby, które co najmniej pół roku przed zawnioskowaniem o pomoc do BGK były właścicielem innego domu lub mieszkania.
Banki zmienią walutę kredytu
Na fundusz wsparcia zrzucać się będą banki proporcjonalnie do udziału rynkowego kredytów hipotecznych, dla których opóźnienie w spłacie przekracza co najmniej 90 dni. Branża zapłaci też drugą składkę - na tzw. fundusz konwersji. Wysokość wpłat ma być proporcjonalna do udziału rynkowego kredytów hipotecznych w walutach obcych. Poziom składek na oba fundusze co kwartał ustalać będzie tzw. Rada Funduszu, w której – tak jak dotychczas – zasiadać mają m.in. reprezentanci ministra finansów, Komisji Nadzoru Finansowego i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Banki będą mogły odzyskać swoje wpłaty na fundusz konwersji, o ile podpiszą z kredytobiorcami umowy o restrukturyzacji kredytów, na mocy których np. zmienią walutę kredytu z franka szwajcarskiego na złote. Ma to je zachęcać do dobrowolnych konwersji kredytów, co miałoby przynieść korzyść dla klientów znajdujących się w najgorszej sytuacji finansowej.
Na fundusz nie zrzucą się natomiast banki prowadzące plany naprawy, czyli należący do Leszka Czarneckiego Getin Noble Bank oraz kontrolowany pośrednio przez Skarb Państwa Bank Ochrony Środowiska. Ma to zapobiec pogorszeniu ich i tak słabej kondycji finansowej. Stracą jednak na tym ich klienci, ponieważ banki nie będą miały tak silnego bodźca do zmiany waluty kredytów swoich klientów.
Czytaj także: Czy zniknie ostatni prywatny polski bank?
Frankowicze chcą więcej
Nowelizacja nie satysfakcjonuje środowiska frankowiczów. Twierdzą, że przyjęty projekt to rozwiązanie poboczne, które nie rozwiązuje problemu wadliwych umów kredytowych. Zarzucają prezydentowi, że nie wywiązał się z obietnicy wyborczej – w maju 2015 r. podczas kampanii Andrzej Duda mówił o przewalutowaniu kredytów frankowych po kursie z dnia ich zaciągnięcia. Takie rozwiązanie było jednak wielokrotnie krytykowane jako możliwe źródło kryzysu finansowego w Polsce. Frankowicze domagają się, aby podkomisja zajęła się pracami nad trzema innymi ustawami frankowymi znajdującymi się w sejmowej zamrażarce – tzw. ustawą spreadową, autorstwa PO oraz autorstwa Kukiz ’15 i frankowiczów, w czym wtóruje im opozycja. Trudno jednak o entuzjazm do tego pomysłu u polityków PiS.