Artykuł ukazał się w najnowszym numerze dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”
Polacy, myśląc o Ukrainie, myślą Lwowem. Czasem można odnieść wrażenie, że Lwów jest jedynym pryzmatem, przez który Polska patrzy na Ukrainę. Dostrzegamy prawie wyłącznie Ukrainę „lwowską”, a to perspektywa, szczerze mówiąc, mało reprezentatywna.
Z perspektywy Lwowa Ukraina jest ojczyzną przez wieki śnioną i w końcu wyśnioną, choć od ideału daleką, ale już dla choćby Dniepropietrowska czy Odessy Ukraina jest czymś zupełnie innym. Pragmatyczna, kupiecka Odessa zdaje się w Ukrainie widzieć po prostu legalną platformę dla swojego funkcjonowania. Odessie nie uśmiecha się wiszenie poza uznawaną międzynarodowo rzeczywistością, więc póki co popiera Ukrainę, a nie jakąś hipotetyczną „Odeską Republikę Ludową” czy wariant krymski. Dniepropietrowsk natomiast widzi w Ukrainie „nie-Rosję”: świat swojski, kulturowo podobny do russkogo mira, ale którego nie trzyma za twarz Putin i jego drużyna. Cały państwowy etos i mitologia, od Rusi Kijowskiej, przez Kozaków, po Banderę, które są tak ważne dla Lwowa, w Dniepropietrowsku są sprawą marginalną i dopiero zaczynają nabierać jakiegokolwiek znaczenia. A w Donbasie, nawet w tej jego części, która pozostaje jeszcze pod administracją Kijowa, Ukraina nadal często jest widziana jako wichrzycielka skłócająca Donbas z ojczyzną „właściwą”, czyli „rosyjskim światem”. I tak dalej. Perspektyw jest mnóstwo, mnóstwo jest Ukrain. „Naszą” Ukrainą jest Ukraina widziana ze Lwowa. Inne Ukrainy znamy słabo i prawie w ogóle ich nie rozumiemy.