Profesor Saradbek każdego ranka wychodzi za dom – popatrzeć na wznoszący się nad wsią prawie sześciotysięczny szczyt Lapnazar, którego zawsze ośnieżony wierzchołek tonie w chmurach.
W okolicach Roszowru dolina Bartangu jest szeroka na kilka kilometrów. Wieś miała gdzie się rozrastać. Dziś liczy około tysiąca mieszkańców i jest największą miejscowością w dolinie. Kilkaset lat temu była tu tylko garstka letnich szałasów pasterskich. Więcej ludzi mieszkało w położonym nad samą rzeką Japszorwie. Jednak z czasem Bartang zaczął podmywać domy i mieszkańcy poprzenosili się wyżej, w bezpieczniejsze miejsce.
Pamir
Saradbek zapala papierosa. Poranne powietrze jest jeszcze przenikliwie zimne. Przodkowie profesora mieszkali w dolinie od pokoleń. On sam urodził się w 1950 r. Kilka lat później przesiedlono ich do Kumsangiru, w nizinny region Tadżykistanu, który sowieckie władze republiki postanowiły zmienić w bawełniane eldorado. Przyzwyczajeni do wysokogórskiego klimatu Pamirczycy lepiej znali się na wypasie bydła niż na uprawie bawełny. Źle czuli się na nizinach, podobno marli tam jak muchy. Pewnie pożytek z nich w kołchozie był niewielki, bo po kilku latach pozwolono im wrócić w rodzinne strony.
Pamir zawsze różnił się od reszty Tadżykistanu. Najpóźniej ze wszystkich regionów Azji Środkowej trafił pod kontrolę Rosji. Wcześniej czasem rządził się samodzielnie, czasem uznawał zwierzchnictwo Afgańczyków, a innym razem podporządkowywał się emirowi Buchary. W Związku Sowieckim od początku stanowił odrębną autonomiczną jednostkę administracyjną: górnobadachszański – najpierw obwód, a potem okręg autonomiczny, wydzielony w ramach Tadżyckiej Republiki Autonomicznej, a potem Związkowej.