Muzułmanin może zostać burmistrzem Londynu

Nowa gwiazda Partii Pracy. Niski wzrost nadrabia dynamiką. W młodości bokser amator. Teraz fan Liverpoolu. Nie pije, nie pali i biega w maratonach. Ma 45 lat i płomień w oku podobny do tego, jaki miał młody Tony Blair. Skromny, ale wygadany i pragmatyczny. Nawet prawicowy „The Spectator” nagrodził go i przyznał tytuł superposła za bycie odważnym w dyskusjach o ekstremizmie. Poseł Partii Pracy, potem minister transportu. Zawsze w nienagannie skrojonym garniturze. Potrafił się świetnie dogadać z ustępującym merem, konserwatystą Borisem Johnsonem. Muzułmanin, który niedawno celebrował z Żydami paschę. Tylko w Londynie mógł się narodzić fenomen Sadiqa Khana. Przyniosę swój Koran Kiedy w 2009 r. Khan miał być zaprzysiężony do Tajnej Rady przy premierze, z Pałacu Buckingham przyszło pilne zapytanie: na którą wersję Biblii chciałby przysięgać? Pierwszy minister muzułmanin Sadiq Khan kazał szybko odpisać: nie róbcie sobie problemu, przyniosę własny Koran. Mało kogo to zdziwiło: Londyn to stolica europejskiego liberalizmu, a Khan to muzułmanin nowoczesny. Podkreśla, że nie ma nic wspólnego z ekstremizmem, że zawsze z nim walczył, a w Izbie Gmin popiera prawa kobiet i związki małżeńskie gejów. Trzy lata temu imam w Bradfordzie nałożył na niego za to fatwę. Khan, jego żona i dwie nastoletnie córki otrzymali policyjną ochronę. Jego rodzice przyjechali do Londynu w latach 60. z Pakistanu. Ojciec był kierowcą autobusu, matka krawcową. Urodził się w 1970 r., wychował w południowym Londynie, w ubogiej dzielnicy Tooting. Zaczął trenować boks, także dla samoobrony, bo Tooting potrafił być w tych czasach niebezpieczny dla „Pakich”. Żył w mieszkaniu komunalnym, dorastał z siódemką rodzeństwa. Spał w jednym pokoju z dwójką braci na piętrowym łóżku. W takich warunkach kończył studia – wyprowadził się z domu, mając 24 lata. Od dziecka był ambitny i sprytny. Piął się szybko w górę. Skończył studia prawnicze na londyńskim uniwersytecie Metropolitan. Zrobił błyskotliwą karierę jako obrońca praw człowieka. Wywalczył odszkodowania dla pomyłkowo aresztowanych przez policję Kurdów, którzy przyjechali wystawiać w Londynie sztukę Harolda Pintera, ale wkrótce bronił także terrorystów. Uważał, że nawet im należy się ochrona przed deportacją na pokazowy proces do USA. „Miałem wtedy kontakt z różnymi mało apetycznymi indywiduami” – przyznaje Khan w wywiadzie dla BBC. Do czasu gdy w 2005 r. rzucił lukratywną posadę w kancelarii dla kariery posła, Khan brał udział w wiecach skrajnej muzułmańskiej lewicy. Bywali na nich sympatycy terroryzmu – ludzie, którym z pewnością – ani wówczas, ani dziś – Khan nie podałby publicznie ręki. Dziś te historie próbuje mu wyciągnąć jego jedyny realny rywal w wyborach Zac Goldsmith, konserwatysta i syn milionera. Khan może być jednak pewny swego. Cały czas wyprzedza Goldsmitha w sondażach, i to co najmniej o 10 punktów (inni spośród 12 kandydatów się nie liczą). Kiedy niedawno premier David Cameron próbował oskarżyć Khana o występy na konferencjach, gdzie przemawiali także ekstremiści, w Izbie Gmin rozległy się okrzyki: „Rasista”. Trump nie przejdzie W Londynie nie przejdzie brudna kampania w stylu Donalda Trumpa. Całe życie walczę z ekstremistami, pogardzam ich poglądami. Mówmy lepiej, co zrobimy dla Londynu – broni się Khan. Potrafi zręcznie odeprzeć ciosy i robić uniki, jak to bokser wagi koguciej. A potem stać go na błyskawiczną kontrę. „Hej @ZacGoldsmith nie musisz na mnie pokazywać i krzyczeć, patrzcie to muzułmanin. Wyborcy mogą to przeczytać na mojej ulotce” – tweetował Khan. Londyn to miasto głosujące na laburzystów. Kiedy cały kraj odwracał się od nich w ubiegłorocznych wyborach, stolica głosowała za nimi. Aż 45 z 75 londyńskich posłów to laburzyści. Partia Pracy ma tu całą armię aktywistów rozdających ulotki. Torys Boris Johnson wygrywał dwa razy tylko dzięki unikalnej osobowości. Apatyczny Goldsmith – mikro-Boris, jak przezywają go media – nawet się do niego nie umywa. Khan ma też w ręku ogromny atut – klucz do sukcesu w polityce XXI w. Umie świetnie sprzedać swoją historię, przekonać wyborców, że jest jednym z nich. Chłopak, który wychował się w bloku komunalnym, który rozwiąże problem z brakiem mieszkań w Londynie. Syn kierowcy autobusu, który poradzi sobie ze szwankującą i coraz droższą komunikacją – czytają londyńczycy w jego ulotce. I wierzą, że Khan to facet, który ma energię, by coś wreszcie zmienić. Bo w Londynie żyje się coraz trudniej. Podczas ośmiu lat rządów mera Johnsona ceny biletów metra drożały rok po roku – w sumie niemal o połowę. – Do 2020 r. nie zapłacicie ani pensa więcej – mówi Khan, obiecując zamrożenie cen. Ma także opracowany program budowy tanich mieszkań („Możemy zabudować tereny 16 razy większe od Hyde Parku”). Chce powstrzymać wzrost horrendalnie wysokich czynszów, na które londyńczycy wydają połowę pensji („O zakupie własnego mieszkania przeciętni ludzie mogą tylko marzyć”). Zamierza walczyć z drastycznym pogorszeniem jakości powietrza („W ciągu ostatnich czterech lat z tego powodu zmarło 10 tys. osób”). Planów Khana słuchają z uwagą eksperci i dziennikarze, także z „The Economist”. Jednak on sam najlepiej czuje się przed kamerami i na wiecach. – Byłem ministrem transportu, wiem, co mówię. Mój ojciec woził tu niedaleko ludzi autobusem nr 44. Jestem prawdziwym londyńczykiem, który żył waszym życiem. Nawet teraz sam wynoszę śmieci i szykuję córki do szkoły. Dziś nie macie szans na taki awans, jakiego dokonała moja rodzina, kupując własne mieszkanie. Chcę to zmienić – oto krótka próbka z elokwencji Khana. Jest na tyle zręczny, że wielu partyjnych kolegów zastanawia się, czy za parę lat, kiedy skrajnie lewicowy Jeremy Corbyn przegra kolejne wybory, laburzyści nie postawią na czele partii pierwszego muzułmanina. Mer Londynu, liczącego 8,6 mln mieszkańców (tyle, co Szkocja i Walia), dysponuje rocznym budżetem 7 mld funtów. Zarządzanie molochem to świetna szkoła przed przeprowadzką na Downing Street, którą już przecież po cichu planuje poprzedni burmistrz Boris Johnson. Przeciwnicy mają Khanowi za złe zbytnią giętkość i słowotok. Mówią, że zbyt łatwo zmienia zdanie: najpierw popierał rozbudowę Heathrow, potem, by wytrącić z ręki argument ekologowi Goldsmithowi, postawił na Gatwick. Najpierw wysunął kandydaturę Jeremy’ego Corbyna na lidera partii, a kiedy został już jej kandydatem na mera, szybko skrytykował radykalizm byłego sojusznika. Zbyt często Khan jest za, a nawet przeciw. Ale uchodzi mu to na sucho. Potrafi pozyskiwać nawet zaufanie małych dzieci, do których uspokajania wysyła go rodzina (stąd przezwisko: Whisperer, czyli Zaklinacz). Khan ma także w ręku asa atutowego – obiecuje pokój ras i religi