Rzeka to rytm, każda ma własny. W swoim płyną i wylewają poszczególne jej odcinki, wędrują zbierane po drodze żyzne namuły i ryby migrujące na tarliska. Ta w miarę przewidywalna regularność pozwoliła, by to nad rzekami powstały najwspanialsze starożytne cywilizacje. Po kilku tysiącach lat cywilizacje próbują rzeki po swojemu ulepszać. Fałszują rytm, przez co właściwie każda duża rzeka na świecie wpłynęła w tarapaty.
Nilowi – rywalizującemu z Amazonką o status najdłuższej rzeki świata – nie starczy potencjału, by ziściły się wszystkie plany hydrologiczne, snute przez leżące nad nim państwa. Uznano, że skoro Nil od czasów faraonów sprzyjał rolnikom, zwłaszcza w swojej delcie, to tak już będzie. Tyle że mechanizm się zacina. Zapory – w tym dwie egipskie, stojące od dawna w Asuanie, i nowa, budowana przez Etiopię na Nilu Błękitnym, która będzie największą tamą Afryki – wspólnymi siłami powstrzymają osady nawożące od tysiącleci nadrzeczne pola. Jednocześnie ocieplenie klimatu przyniesie Afryce więcej susz. W miarę kurczenia się plonu i powierzchni ziemi uprawnej żywiącej 90-milionowy Egipt drożeć będzie żywność. Kilka lat temu gwałtowny skok jej cen wyciągał na ulice protestujących w arabskiej wiośnie.
Inaczej niż nad Nilem, na brzegach Amazonki mieszka stosunkowo niewielu ludzi. Niesie ona jednak jedną piątą wód wszystkich rzek świata, a sama jest jednym z najwspanialszych ekosystemów. Poddawanemu presji: dżunglę się tnie, a rzeki grodzi. Ofensywa rozwijana jest nie w głównym korycie, ale w dorzeczu. Tamy powstające na dopływach, m.in. brazylijskiej Xingu, będą niszczycielskie dla środowiska. Ale energia elektryczna potrzebna jest kopalniom powstającym w szybko rozwijającym się i bogacącym regionie.