Łatwo pomstować na liberałów z FDP, że zerwali rozmowy z chadekami i ekologami w sprawie czarno-żółto-zielonej koalicji zwanej Jamajką. Jednak rozbieżności były niemałe: likwidować podatek solidarnościowy, wciąż wspierający landy byłej NRD? Elektrownie węglowe zamykać szybko czy powoli? Wprowadzać w strefie euro wspólne finanse, łącznie z pokrywaniem długów partnera?
Tak naprawdę jednak także i w niemieckiej polityce nadciąga zmiana pokoleniowa. Szef FDP 38-letni Christian Lindner jest człowiekiem nowym. Niewiele go łączy z klasycznymi liberałami, którzy w czasach Hansa-Dietricha Genschera byli wspornikiem rządów zarówno chadeckich, jak i socjaldemokratycznych kanclerzy. Po klęsce z 2013 r., kiedy to FDP po koalicji z Angelą Merkel wyleciała z Bundestagu, Lindner stworzył partię niemal na nowo. I upojony uzyskanymi teraz 11 proc. głosów przez moment uwierzył, że będzie niemieckim Macronem lub kimś jak Sebastian Kurz w Austrii.
Pęknięcia w tektonicznych płytach niemieckiej polityki są już widoczne. Trwa erozja klasycznych filarów powojennej polityki – chadecji i socjaldemokracji; w Bundestagu pojawiła się antysystemowa Alternatywa dla Niemiec (AfD); kruszy się – mimo świetnych wskaźników makroekonomicznych – umowa między pokoleniami (na rosnącą strefę biedy nakłada się blokada awansu dla młodego pokolenia i ciążący problem integracji uchodźców).
Niemniej wciąż jeszcze daleko do pożegnania Merkel. Bo w obecnym układzie politycznym możliwe są nadal różne warianty. Po pierwsze, rząd mniejszościowy Merkel z liberałami lub ekologami, tolerowany odpowiednio przez AfD lub socjaldemokratów i Partię Lewicy. Po drugie, powrót do nadal administrującej krajem wielkiej koalicji CDU/CSU i SPD, mimo że ta druga partia dotychczas na tym układzie traciła.