Zmiana bez zmiany?
Erdoğan: pierwszy z fali nowych populistów może stracić władzę. Ale czy Turcja zdoła zawrócić?
Pierwszy był Recep Tayyip Erdoğan. Pierwszy obwołał się jedynym reprezentantem prawdziwego ludu. Pierwszy wskazał wrogów ludu i wyłączył ich ze wspólnoty narodowej. Pierwszy wykorzystał w praktyce zasadę podobieństwa, przekonując, że on i lud to w zasadzie jedno, że we wszystkim się zgadzają. Przy czym nie czytał zapewne żadnego Ernesto Laclau czy Jana-Wernera Müllera. Miał politycznego nosa i jako pierwszy z fali nowych populistów zdobył władzę. Teraz jako pierwszy może ją stracić.
Według ostatnich sondaży przed tureckimi wyborami prezydenckimi kandydat opozycji, 74-letni Kemal Kılıçdaroğlu (czyt. Kylyczdarolu), prowadził dwoma–trzema punktami procentowymi z Erdoğanem, co jest wynikiem w granicach błędu pomiarowego. Przy czym w obu przypadkach mowa o rezultatach nieznacznie przekraczających 40 proc. A to oznacza, że rozstrzygnięcie w pierwszej turze, już w najbliższą niedzielę, jest mało prawdopodobne, choć nie niemożliwe – do zwycięstwa potrzeba ponad 50 proc. głosów. Gdyby doszło do drugiej tury, 28 maja, w której wystartują dwaj kandydaci z najlepszymi wynikami, szanse Kılıçdaroğlu jeszcze wzrosną.
1.
Na początku roku niewiele na to wskazywało, ale dziś – pierwszy raz od przejęcia władzy ponad 20 lat temu – Erdoğan ma realną szansę przegrać. – Prezydent Turcji nie poniósł wyborczej porażki od niepamiętnych czasów, a sondażowo politycy opozycji zbliżali się do niego tylko incydentalnie. Ale też nigdy jeszcze nie startował w wyborach w sytuacji kryzysu gospodarczego i szalejącej inflacji, która dopiero niedawno oficjalnie spadła poniżej 50 proc. – zwraca uwagę Halil Berktay, profesor historii na stambulskim Uniwersytecie Sabanci. – Kılıçdaroğlu z kolei, od przejęcia władzy w Republikańskiej Partii Ludowej w 2011 r.