Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Świat

Za jedwabną kurtyną

Przy okazji zbliżającej się olimpiady warto przypomnieć, jak Europa odkrywała Chiny i jak przez wieki wyglądały kontakty Zachodu ze Wschodem.
JR/Polityka

Grekom i Rzymianom północne Chiny znane były jako Serica, czyli Kraina Jedwabiu. Dalej na południe leżały Sinae; nazwa ta pochodzi prawdopodobnie od dynastii Qin (221–206 r. p.n.e.), która zjednoczyła Chiny. Z kolei Chińczycy Rzym zwali Daqin, czyli Wielkie Qin. W wyniku podbojów Aleksandra Macedońskiego (IV w. p.n.e.) w Azji Środkowej powstała strefa wpływów hellenistycznych. Umożliwiło to interakcje między kulturą śródziemnomorską a tradycjami środkowoazjatyckimi i buddyjskimi. Stąd miałyby pochodzić m.in. pewne motywy dekoracyjne, znajdowane na dalekowschodniej ceramice i malowidłach.

Informacje o krajach na zachodzie przyniosła władcom dynastii Wcześniejszej Han (206 r. p.n.e – 9 r. n.e.) delegacja Zhang Qiana, wysłana do Azji Środkowej w 138 r. p.n.e., by pozyskać sojuszników do walki z koczownikami. Qian donosił m.in. o ufortyfikowanych i ludnych miastach Fergany, Baktrii i Partii. Ta i następne wyprawy wytyczyły Jedwabny Szlak, którego wpływ na rozwój kontaktów między Chinami a Azją Środkową i Zachodnią oraz Europą trudno przecenić.

Chiński jedwab był rozchwytywany przez Rzymian przynajmniej od czasów Juliusza Cezara (100–44 r. p.n.e.). Nie wszystkich jednak zachwycał. Przechodząc przez licznych pośredników, osiągał niebotyczne ceny, a swą przejrzystością wystawiał na szwank moralność publiczną. Inicjatywy legislatorów i moralistów nie mogły jednak wygrać z modą. Seneka Młodszy daremnie pomstował: „Widzę te ubiory z jedwabiu, jeśli materiały nie ukrywające ciała ani wstydliwości można w ogóle zwać ubiorami. Nieszczęsne tkaczki harują, aby cudzołożnica mogła pokazywać się w cienkiej sukni, a mąż nie znał jej ciała lepiej niż byle przechodzień”.

W 97 r. ekspedycja wojskowa generała Ban Chao przekroczyła góry Pamiru i dotarła do brzegów Morza Kaspijskiego, zdobywając dla Chin i dynastii Późniejszej Han (25–220) kontrolę nad Azją Środkową.

Polityka 22.2008 (2656) z dnia 31.05.2008; Historia; s. 77
Reklama