Kiedy w 2005 r. Francuzi wprowadzili przepisy dające rządowi możliwość blokowania przejęć francuskich firm przez zagranicznych konkurentów, Włosi nazwali to gospodarczym nacjonalizmem. W Italii oburzano się najgłośniej, ponieważ francuski protekcjonizm uderzał we włoską firmę Eni, która już ostrzyła sobie zęby na francuski GDF Suez. Do przejęcia, oczywiście, nie doszło. Teraz, z identycznego powodu, oburzają się Francuzi. Ich koncern energetyczny EDF bardzo chce kupić włoskiego Edisona, znajdującego się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Więc ta sama Eni, której nie udało się przejąć francuskiego konkurenta, teraz spieszy z pomocą krajowemu Edisonowi, gotowa jest sama się z nim połączyć. Zagrzewa ją do tego włoski rząd, pomoc deklarują włoskie banki. Parlament włoski pracuje nad identycznymi przepisami, które tak oburzały Włochów, gdy wprowadzali je Francuzi.
Adam Góral, prezes największej polskiej firmy informatycznej Asseco, nie dziwi się Włochom. – To naturalne, że włoski rząd chroni włoskie miejsca pracy. Asseco, zabiegając o zagraniczne kontrakty, dostrzega, że dla jego partnerów liczy się nie tylko jakość i cena, ale także kraj pochodzenia. Swoim zarobić daje się chętniej, bo to pomaga krajowej gospodarce. Dlatego przed kilkoma miesiącami, gdy Asseco przegrało w przetargu, jaki ogłosiło PZU, z amerykańskim konkurentem, prezes Góral zdecydował się wyrazić swoje oburzenie na brak patriotyzmu polskiej firmy w liście do premiera Tuska. Andrzej Klesyk, prezes PZU, tego oburzenia nie rozumie. Musi się kierować racjonalizmem gospodarczym, z tego rozliczają go akcjonariusze, także zagraniczni. Łączenie go ze słowem „patriotyzm” jest mieszaniem dwóch różnych porządków – racjonalnego z moralnym.
Rządowa kroplówka
Na tle spektakularnych, protekcjonistycznych posunięć nie tylko europejskich rządów Polska wydaje się osamotniona.