Jak wyglądają nasze zarobki i ceny na tle innych państw? Tych, które najpewniej wejdą do Unii Europejskiej w 2004 r. (Czechy, Węgry, Słowacja i Słowenia), tych, które już tam są (Niemcy i Hiszpania) oraz dwóch krajów spoza Unii; Rosji i – na drugim biegunie – Stanów Zjednoczonych.
Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowego omówienia tegorocznego (za 2002 r.) Eurokoszyka, kilka uwag o tym, dlaczego wybraliśmy te, a nie inne kraje, towary oraz jak zbudowaliśmy tabelę zamieszczoną na dwóch następnych stronach „Polityki”.
Czechy, Węgry, Słowacja i Słowenia wejdą z nami do Unii w 2004 r. Trzy pierwsze kraje odwiedzamy najczęściej, Słowenia to najbogatszy kraj w naszej części Europy, na Słowacji pensje należą do najniższych. Czechy i Węgry to kraje o zbliżonym do naszego rozwoju oraz podobnym średnim miesięcznym zarobku brutto w gospodarce narodowej. Prezentujemy też ceny z Niemiec, najbogatszego kraju Unii, oraz Hiszpanii, gdzie średni zarobek jest niższy od niemieckiego o prawie 1,5 tys. euro. Wreszcie tło naszych i europejskich zarobków; Stany Zjednoczone, samotne dzisiaj supermocarstwo, oraz Rosja, kraj ogromnych, ale wciąż tylko potencjalnych szans.
Towary staraliśmy się wybierać markowe i o ustalonych standardach, tak aby łatwiej było o porównania. Mamy więc np. mleko w kartonie (1,80 zł), a nie tańsze w folii (0,99 zł – 1,20 zł), bo takiego w UE i większości innych krajów się nie sprzedaje. Mamy też ryż renomowanej firmy, mimo że w sklepach można kupić tańszy, już po 1,30 zł za kg. Zabiegi te pozwalają porównywać, ale i podrażają zawartość Koszyka. W ogóle pamiętać trzeba, że z punktu widzenia poprawności metodologicznej nasze porównania są mocno uproszczone. Profesjonalny Koszyk GUS zawiera ponad 2 tys. pozycji, nasz – 34 towary i usługi dobrane tak, aby z zestawienia dało się wyciągnąć jakieś wnioski.