Archiwum Polityki

Historia polskiej inflacji

Od 16 lat natomiast "Polityka", przygotowując dla Państwa swój coroczny Koszyk, zapisuje historię polskiej inflacji. Jest to także historia stopniowego przechodzenia od chorego, męczącego rynku producenta do rynku konsumenta.

Tegoroczny Koszyk, tak jak wszystkie poprzednie, nie rości sobie naukowych pretensji. Profesjonalny GUS-owski koszyk to ponad 2 tys. pozycji. Nasz zawiera jedynie 42 pozycje, jednak nad naukowym ma tę przewagę, że nie operuje abstrakcjami (np. "w 1998 r. ceny żywności wzrosły o 2,4 proc."), ale mówi o konkretach. Pokazuje też siłę nabywczą polskiej pensji, czyli odnotowuje, ile czego można było kupić w kolejnych latach za grudniową wypłatę netto.

Od pięciu lat jest to pensja pracownika tzw. sektora przedsiębiorstw. W 1983 r., gdy zaczynaliśmy, było to przeciętne wynagrodzenie w "pięciu działach gospodarki narodowej". Dane o zarobkach w tej sferze podawano i podaje się co miesiąc, a nie co kwartał, jak dla sfery budżetowej, płac w gospodarce narodowej czy też dochodach rencistów i emerytów. Łatwiej więc było - i jest - na podstawie listopadowych komunikatów GUS sformułować prognozę grudniowych zarobków.

W grudniu 1998 r. w sektorze przedsiębiorstw - według szacunków - przeciętne wynagrodzenie netto wynosiło 1287 zł. Było więc wyższe o 121 zł w porównaniu do grudnia 1997 r. Warto zauważyć, że jest to najniższy nominalny wzrost zarobków od 1989 r. W 1995 r. w stosunku do poprzedniego pensja wzrosła o 140 zł, w 1996 o 169 zł, w 1997 r. - o 247 zł. Ten ostatni, jak określono go przed rokiem - "nadspodziewany wzrost dochodów" nie powtórzył się w 1998 r. i wyczuwa się tutaj twardą rękę wicepremiera Leszka Balcerowicza.

Tak więc na 42 towary i usługi umieszczone w Koszyku w grudniu 1998 r., w 27 przypadkach można ich było kupić za pensję więcej niż przed rokiem (w 1997 r. były to 34 pozycje). Mniej można było kupić 12 towarów i usług (czerwona strzałka w dół) niż w grudniu 1997 r. (wtedy 6 pozycji). Dziesięć towarów i usług staniało bezwzględnie (zielona strzałka w dół).

Polityka 2.1999 (2175) z dnia 09.01.1999; Raport; s. 3
Reklama