Archiwum Polityki

Mieszko I Nieznany

W Kaczycach koło Opatowa archeolodzy odkryli ślady wsi z czasów Mieszka I. Uznają to za ważny dowód, że pierwsi Piastowie organizując państwo polskie tworzyli od podstaw nową sieć osadniczą. Część ozdób znalezionych w Kaczycach pochodziła m.in. z Rusi i Europy Zachodniej, co świadczy o ówczesnej szerokiej wymianie handlowej. Odkrycie komentuje kierujący badaniami prof. Andrzej Buko.

W legendzie dynastycznej Piastów zamieszczonej w kronice Galla Anonima, początki państwa sięgają co najmniej drugiej połowy IX wieku, zatem czasów Siemowita, Lestka i Siemomysła, tj. poprzedników pierwszego historycznego władcy Polski.

Zainicjowane po drugiej wojnie z wielkim rozmachem prace archeologiczne nad początkami państwa polskiego, obok doniosłych odkryć i nie mniej kontrowersyjnych interpretacji niektórych z nich, nie dostarczyły wszakże odpowiedzi na podstawowe pytanie: jak powstawała Polska?

Okres plemienny

Badania nad okresem plemiennym, pomimo niekwestionowanych osiągnięć, pełne są nadal niejasności. Czy grody obronne pojawiły się dopiero u schyłku okresu plemiennego czy też wcześniej? Dlaczego znany z IX w. tzw. Geograf Bawarski nie wymienia Polan - twórców piastowskiego państwa, natomiast wspomina ponad 400 grodów (civitates) Goplan - Glopean (?) - którzy znikli w pomroce dziejów, zanim powstało państwo? Czy są to dwie różne nazwy tego samego plemienia, a jeśli tak, to kiedy i w jakich okolicznościach doszło do zmiany nazwy? Jeżeli natomiast były to różne plemiona, to co się stało z Goplanami i skąd się pojawili na mapie dziejowej Polanie?

Nie znamy przyczyn szybkiego wzrostu w IX w. ale i dramatycznego końca wielkich ośrodków kultu pogańskiego (m.in. Łysa Góra). Okres plemienny - w świetle badań archeologicznych - to padające i animowane na nowo teorie o wielkich grodach państwa Wiślan, których książę "pogański i silny wielce szkodził i urągał chrześcijanom" - jak podaje autor "Żywota św. Metodego". Teorie o grodach imponujących nieznaną w skali Polski wczesnopiastowskiej wielkością, a zarazem z zachowaną śladowo, lecz nieuchwytną archeologicznie, wewnętrzną zabudową.

Oddzielny temat stanowią tzw.

Polityka 20.1999 (2193) z dnia 15.05.1999; Społeczeństwo; s. 78
Reklama