Archiwum Polityki

W gąszczu płci

Natura stworzyła wiele form płci, toteż klasyczny podział na mężczyzn i kobiety nie wystarcza do zaklasyfikowania wszystkich osób. Zrozumienie genezy płci mózgu może pomóc w rozpoznaniu podstaw trans- i homoseksualizmu.

Nie bez kozery mówi się, że mężczyźni są z Marsa, a kobiety z Wenus. Kobiety i mężczyźni różnią się wyglądem, fizjologią, zachowaniem – nie tylko seksualnym. Niektórzy socjolodzy przekonują, że te różnice w psychice i zachowaniu wynikają głównie z wpływów kultury. I choć nikt nie neguje jej roli – istnieje wiele dowodów, że mają one również realne podstawy biologiczne (patrz ramka).

Mężczyźni różnią się od kobiet genami, lecz uważano, że różnice w budowie i funkcjonowaniu męskiego i żeńskiego mózgu wynikają głównie z wpływu odmiennych hormonów podczas rozwoju. Hormony płciowe (estrogeny, progesteron, testosteron) regulują aktywność genów i w ten sposób kontrolują rozwój oraz funkcje organizmu w życiu płodowym i później. Podczas ciąży poziom estrogenów i progesteronu we krwi matki jest bardzo wysoki, więc wszystkie płody skąpane są w tych żeńskich hormonach. Męskie płody poddane są dodatkowo działaniu ich własnego testosteronu, sądzono więc, że to on jest głównym rzeźbiarzem mózgu Adama. Warto zaznaczyć, że podział hormonów płciowych na męskie i żeńskie jest umowny, gdyż występują one jednocześnie u obu płci, choć w różnych ilościach (młode kobiety mają we krwi 10–20 razy więcej estrogenów, a mężczyźni tyleż razy więcej testosteronu).

Męskie i żeńskie mózgi różnią się od siebie nie tylko budową struktury, zwanej podwzgórzem, która kieruje hormonalną „orkiestrą” procesów rozmnażania, ale i częściami odpowiedzialnymi za myślenie, emocje i pamięć. Jednak pod wieloma względami średnie różnice między mózgami Adamów i Ew są mniejsze niż między mózgami poszczególnych przedstawicieli tej samej płci. Proporcjonalnie do mniejszego ciała – mózgi kobiet są średnio o 8–9 proc.

Polityka 21.2004 (2453) z dnia 22.05.2004; Nauka; s. 84
Reklama