Archiwum Polityki

Komiczna tragedia erotyczna

Almodovar zajął się ostatnio nekrofilią („Porozmawiaj z nią”), Nabokov zajmował się pedofilią („Lolita”) – dla obydwu była to okazja do rewizji poglądów na erotykę.

Film Pedro Almodovara „Porozmawiaj z nią” ma za temat wypadek, który zapewne seksuologia zakwalifikowałaby jako nekrofilię: pociąg do osoby martwej. Zdumiewającym rezultatem filmu jest rehabilitacja owego odchylenia.

Reprezentuje je zawodowy pielęgniarz, który odbywa pożycie z pacjentką w stanie półagonii: jest ona po wypadku samochodowym, trwale obezwładniona, niezdolna do kontaktu z otoczeniem, mimo że jej czynności biologiczne nie ustały. Następuje ciąża i poród, dziecko jednak umiera. Winny zostaje skazany na bezterminowe więzienie, co wydaje się słuszne: nadużycie w najwyższym stopniu odrażające, oburzające, rewoltujące.

Otóż film stara się wniknąć w charakter owego gwałciciela. Poznajemy go jako widza baletu skądinąd autentycznego i renomowanego: Piny Bausch. Na scenie para tancerek w stanie kataleptycznym miota się jako ofiary halucynacji: grozi im, że ich nieopanowane ruchy narażą je na zderzenie z otoczeniem, ale tancerz, trzeci uczestnik spektaklu, raz po raz usuwa z ich drogi meble, o które mogłyby się zranić. Scena symboliczna: Benigno chciałby taką właśnie rolę odegrać wobec swojej partnerki.

Jest on bowiem dotknięty onieśmielającym zahamowaniem swojego erotyzmu. Zapewne dlatego został pielęgniarzem, zawód rzadko podejmowany przez mężczyzn, i nie tylko: jest on też sprawnym fryzjerem, kosmetykiem, felczerem: zajęcia ograniczające się, wobec kobiet, do biernej obsługi. Tendencja, którą zapewne pogłębia też jego sytuacja życiowa: opiekował się nieuleczalnie chorą matką, obecnie już nieżyjącą.

Jego wstrzemięźliwość w sprawach męsko-damskich zwraca uwagę otoczenia, toteż Benigno, by pozbyć się zainteresowania, podaje się za homoseksualistę. W rzeczywistości jest prawiczkiem: mimo że dobiega trzydziestki, nie miał żadnego kontaktu.

Polityka 6.2003 (2387) z dnia 08.02.2003; Kultura; s. 56
Reklama