Nie jest to zjawisko nowe. Już XIX-wieczni krytycy, jak Sainte-Beuve, zwrócili uwagę na rosnący dystans wobec klasyków, spowodowany rozwojem techniki. Weźmy „Don Kichota”: dawny walczący ścierał się osobiście z przeciwnikiem i jego sukces zależał od sprawności we władaniu szablą. Z chwilą użycia broni palnej umiejętności te okazały się niepotrzebne: żołnierz biegnie zdany na przypadek, trafi go kula bądź nie, zaś zwycięstwo zależy nie od jego charakteru, lecz od manewru sztabowego. Don Kichot, który atakował wiatrak dzidą, był dla swoich współczesnych wzruszającym romantycznym marzycielem; dla czytelnika nowoczesnego, który w wypadku podobnej paranoi co najwyżej ostrzeliwałby wiatrak zza krzaka, stał się on komiczną ofiarą samozłudzenia. Uprawiano wręcz szyderstwa. Achilles, który jak wiadomo nie mógł być zraniony, ponieważ jego matka nimfa zanurzyła go w cudownym uodporniającym źródle, trzymając go za stopę, która jedynie pozostała narażona, w operetce Offenbacha nosił na nodze jak najcięższe opancerzenie, dzięki któremu raz po raz się przewracał i przeklinał starą idiotkę, że nie umaczała go po raz drugi.
Podobne uczucie nonszalancji może nawiedzać dzisiejszego odbiorcę kultury. Proces ten ostatnio posunął się w tempie zawrotnym. Do naszej codzienności wtargnęły środki sensacyjne. Posiadam katalog amerykańskiej firmy wysyłkowej Roebuck z 1952 r.: proponuje on wszelakie dostępne na rynku towary, zaczyna zaś od listy urządzeń, które każdy powinien posiadać, oto one: radio, telefon, lodówka, odkurzacz elektryczny, wieczne pióro, zegarek na rękę, dwa periodyki: 1) gazeta codzienna, 2) magazyn tygodniowy oraz ewentualnie abonament do kina. Jak wyglądałby dzisiaj podobny spis? Wieczne pióro zostało zastąpione przez długopis, TV wykonuje usługi radia, prasy i także kina; ale najważniejszą nowością jest komórka zamiast telefonu.