Archiwum Polityki

Skąd się wzięli Lechici?

W szkołach jesteśmy uczeni o Polanach, Piastach, Wielkopolsce i łacińskim chrzcie Mieszka jako źródłach naszej państwowości. Wśród historyków jednak już od średniowiecza przewija się hipoteza o jej krakowskiej kolebce oraz o chrześcijaństwie przyjętym najpierw w obrządku Cyryla i Metodego.

W IX w. powstało Państwo Wielkomorawskie. Przyjęło ono z Bizancjum chrześcijaństwo, które szerzyli dwaj Grecy: Cyryl i Metody. Stworzyli w tym celu alfabet dostosowany do głosowni słowiańskiej, zwany głagolicą, i przetłumaczyli Biblię na język słowiański, jakim mówiono w ich rodzinnej Macedonii, prawdopodobnie powszechnie dla Słowian zrozumiały. Język ten nazywa się staro-cerkiewno-słowiański. W „Żywocie św. Metodego” (zm. 885 r.) znajduje się wiadomość, że ochrzcił on też bardzo potężnego księcia Wiślan – ta zanikła później nazwa plemienna jest pewna, bo wymienia ją także tzw. Geograf Bawarski ok. 845 r. i anglosaski król Wessexu Alfred Wielki, 871–900. Kronikarz ruski Nestor (zm. po 1113 r.) pisał, że obrządek Cyryla i Metodego był przeznaczony również dla Lachów, czyli Polaków. „Opowieść o piśmie ruskim”, której czas powstania nie jest znany, oskarżyła św. Wojciecha, zbiegłego do Polski biskupa Pragi obrządku łacińskiego, o wytępienie obrządku słowiańskiego w Polsce.

Tzw. Rocznik Krasińskich z XIII w. podaje, że Mieszko I został ochrzczony przez Cyryla i Metodego. Aczkolwiek informacja ta była oczywistym anachronizmem, coś jednak musiało skłonić autora do wiązania chrześcijaństwa w Polsce z oboma Grekami. Pierwszy nowoczesny historyk polski Adam Naruszewicz (zm. 1796 r.) wysunął hipotezę, że dwaj święci mężowie, którzy odwiedzili Piasta i dopomogli mu (według spisanej z końcem XIII w. Kroniki wielkopolskiej, za którą poszedł w XV w. Długosz) lub jego synowi Siemowitowi (według Galla Anonima i Wincentego Kadłubka) objąć tron książęcy po Popielu, byli wysłannikami Cyryla i Metodego. Najbardziej intrygująca jest wzmianka Galla Anonima (zmarł, jak ruski kronikarz Nestor, po 1113 r.) o „łacińskich i słowiańskich mieszkańcach” Polski (Latinorum et Slavorum incolae – mieszkańcy słowiańscy na drugim miejscu).

Polityka 27.2005 (2511) z dnia 09.07.2005; Historia; s. 66
Reklama