Za czasów staropolskich – jeszcze nim żarłoczni sąsiedzi podzielili się Rzeczpospolitą jak tłustym kąskiem – afery pieniężne goniły jedna drugą, a korupcja sięgnęła dna. Słabość polityczna kraju szła w parze z mizerią finansową rozkradanego skarbu państwa.
Do skarbony narodowej trafiała – co wynika z monumentalnego dzieła Tadeusza Korzona „Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta” – tylko co piąta złotówka z tych, które zasilić ją powinny. Zewsząd płynęły skargi na złą administrację skarbu; wówczas to – o czym pisze Henryk Schmitt w równie kompetentnej książce „Dzieje Polski XVIII i XIX wieku osnowane przeważnie na nie wydanych dotąd źródłach” – „krążyło po rękach obliczenie, że cło spławowe i lądowe w koronie czyniło co najmniej 1 028 666 złp., a do skarbu koronnego wpływało tylko 200 tys. A i przy innych podatkach zachodził taki sam mniej więcej stosunek między tym, co wybrano, a tym, co weszło do skarbu. Reszta zostawała w ręku podskarbich i licznego zastępu poborców i urzędników skarbowych”.
Łapczywy jak Poniński
Z XVIII-wiecznych ministrów finansów, jak po dzisiejszemu określić można ówczesnych podskarbich, najbardziej wsławił się książę Adam Poniński; on jeden stanął przed sądem sejmowym, ale głównie z innych racji niż finansowe nadużycia. Gdyby sądzić go chciano za wszystkie szwindle, których się dopuścił, wykorzystując stanowisko podskarbiego wielkiego koronnego, nie starczyłoby wołowej skóry, by napisać akt oskarżenia. Był w tym godnym naśladowcą Brühla, który ciągnął per fas etnefas krociowe sumy na potrzeby nigdy nie nasyconego Augusta III i, oczywiście, swoje. Korzystał też z doświadczeń Teodora Wessla, którego Cat-Mackiewicz nazwał „szują nr 2 Rzeczypospolitej”, a który metody wyciskania pieniędzy do własnego trzosa doprowadził do perfekcji.