Przejdź do treści
Piotr Sarzyński
Piotr Sarzyński
1 lutego 2021
Fotoreportaże

Sztuka obrażania

Uczucia religijne – ile wolno artystom

1 lutego 2021
„Ostatnia wieczerza” nazwana „Ucztą w domu Leviego” Paolo Veronese, 1573 r „Ostatnia wieczerza” nazwana „Ucztą w domu Leviego” Paolo Veronese, 1573 r Directmedia
Rysunek Marty Frej w „Wysokich Obcasach” przedstawiający Madonnę z czarną parasolką i z maseczką ozdobioną błyskawicą trafił do prokuratury jako „obrażanie uczuć religijnych”. Na szczęście groźba skazującego wyroku jest niewielka.

Na korzyść artystki przemawia zarówno historia podobnych przypadków, jak i stosowana wykładnia prawa. Wygląda więc na to, że skarżącym się do prokuratury europosłowi Dominikowi Tarczyńskiemu, jak i organizacji Ordo Iuris zależało raczej na kolejnej autopromocji, aniżeli na prawdziwej potrzebie zadośćuczynienia ich duchowym cierpieniom. Tym bardziej że praca Frej należy zdecydowanie do kategorii „soft” i na tle innych kontrowersyjnych okołoreligijnych dzieł, o które w przeszłości toczyły się burzliwe spory, prezentuje się wręcz niewinnie. Podobnie jak tęczowa Madonna – grafika, której rozklejanie na murach Płocka stało się przyczyną oskarżenia aktywistek o obrazę uczuć religijnych. Niedawno odbyła się w tej sprawie pierwsza rozprawa.

Pociecha w troskach

Historia artystów, których zmuszano do tłumaczenia się z ich wycieczek w stronę chrześcijańskich świętości, jest wyjątkowo długa i bogata. Wszystko zaczęło się na soborze trydenckim, który żądał, by malarze „nie mącili niestosownymi przedstawieniami spokoju ducha tych, do których się zwracają, lecz by pocieszali w ziemskich troskach”. Na pierwszą ofiarę tego zapisu nie trzeba było długo czekać. W lipcu 1573 r. przed weneckim trybunałem inkwizycyjnym stanął malarz nieprzeciętny – Paolo Veronese. I gęsto tłumaczyć się musiał z różnych fragmentów swego monumentalnego dzieła „Ostatnia Wieczerza”. Skończyło się niegroźnie: żądaniem przemalowania dzieła, ale artysta i tak przechytrzył sąd i po prostu zmienił tytuł na „Uczta w domu Leviego”. A do Leviego inkwizycja już się nie wtrącała.

Matka Boska z domalowanymi wąsami Adama Rzepeckiego, 1982 r.Adam Rzepecki/Łódź KaliskaMatka Boska z domalowanymi wąsami Adama Rzepeckiego, 1982 r.

Pomińmy rozliczne wydarzenia kolejnych epok, choć niektóre były wielce ciekawe (np. afera wokół „Zaśnięcia Marii” Caravaggia czy rysunku Georga Grosza przedstawiającego ukrzyżowanego Chrystusa w masce przeciwgazowej) i przenieśmy się we współczesne czasy.

Polityka 5.2021 (3297) z dnia 26.01.2021; Na własne oczy; s. 92
Oryginalny tytuł tekstu: "Sztuka obrażania"
  • literatura
  • prawo
  • sztuki wizualne
Piotr Sarzyński

Piotr Sarzyński

Z wykształcenia socjolog. W „Polityce” od 1986 r. Zajmuje się problematyką kulturalną, a szczególnie popularyzacją sztuki, architekturą i designem. W latach 1988–96 współautor i prowadzący liczne programy w TVP (m.in. „Studio Otwarte”, „Kawa czy herbata?”). Autor pięciu książek, m.in. „Przewodnika po rynku malarstwa” i „Wrzask w przestrzeni. Dlaczego w Polsce jest tak brzydko”.

Reklama

    Najchętniej czytane w sekcji Fotoreportaże

POLITYKA
Prenumerata Inpost Subskrypcja
Facebook Twitter Instagram

Nasze wydawnictwa

wydanie polityka
wydanie polityka
wydanie specjalne
wydanie specjalne
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar wiedza i życie
wydanie pulsar wiedza i życie
  • Redakcja Polityki
  • Biuro reklamy
  • Napisz do redakcji
  • BOK dla subskrybentów
  • O Polityce
  • Regulamin serwisu
  • Zasady publikacji komentarzy
  • Polityka prywatności
  • Deklaracja dostępności
  • Informacje dla akcjonariuszy
  • Ustawienia cookie

Aplikacje Polityki

iOS i Android
iOS i Android
W aplikacjach publikujemy pełne wydania tygodnika POLITYKA oraz nasze pisma.

 

Aplikacja Fiszki fiszki
Fiszki Polityki
Aplikacja dla zabieganych z newsami ze świata nauki, technologii i kultury.
  • Pulsar
  • Polityka Insight
  • Leśniczówka Nibork
  • Projekt: Cogision, Ładne Halo
  • Wykonanie: Vavatech
  • Prawa autorskie © POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A.