Polityka o historii. Odc. 83
Sokrates brzmi dziś podejrzanie aktualnie. Kim był, dlaczego zadręczał pytaniami?
„Wiem, że nic nie wiem” – zdanie, które zna każdy, nawet jeśli nigdy nie czytał Platona. Ale kim naprawdę był Sokrates – człowiek, który nie pozostawił po sobie żadnych pism, a mimo to stał się uosobieniem filozofii? Dlaczego jedni widzieli w nim natrętnego prowokatora z ateńskiej ulicy, a inni proroka troszczącego się o dusze współobywateli? I czy dziś, w epoce fake newsów, polaryzacji i manipulacji, Sokrates nie brzmi podejrzanie aktualnie?
W naszej audycji prof. Krzysztof Łapiński, autor najnowszej biografii filozofa, która jest jednocześnie portretem Aten V w. p.n.e., próbuje odbrązowić postać mędrca i przyjrzeć się jej w kontekście świata, w którym żył: miasta pełnego retorów, sofistów i politycznych demagogów. Zastanawia się, dlaczego zadręczał współobywateli pytaniami, które – jak mówił Platon – „drażniły niczym giez kąsający wielkiego konia”.
A poza tym: czy jego słynne ubóstwo i wierność ideałom nie były ciężarem dla najbliższych – i co o życiu z Sokratesem myślała jego żona Ksantypa. Czy naprawdę była zrzędliwą sekutnicą, czy raczej ofiarą filozoficznego nonkonformizmu męża? Przyjrzymy się też paradoksowi, że choć skazano go za bezbożność i deprawowanie młodzieży, to jego uczniowie – od Platona po cyników – rozsiali iskry, które zmieniły historię myśli.
Prof. Łapiński pokaże, jak trudno oddzielić Sokratesa historycznego od literackiego i jak bardzo ta niejednoznaczność sprawia, że filozof wciąż jest „nasz” – współczesny. Bo w świecie, gdzie im więcej wiemy, tym więcej nie wiemy, pytania filozofii okazują się trwalsze niż odpowiedzi.
Zapraszamy na rozmowę o człowieku, który uczył, że lepiej zadawać pytania, niż wierzyć w proste slogany. O Sokratesie – bohaterze, prowokatorze, herosie filozofii.