Pomocnik Historyczny

„To męski film”

Lotnicy na ekranie i w literaturze

Kultowy film „Bitwa o Anglię” w reżyserii Guya Hamiltona z 1969 r. Kultowy film „Bitwa o Anglię” w reżyserii Guya Hamiltona z 1969 r. Collection Christophel / East News
Dywizjony walczą o widza.
Lotnicy Antoine de Saint-Exupéry (z lewej) i Henri Guillaumet przy samolocie pocztowych linii Aéropostale, prawdopodobnie 1929 r.RDA/Forum Lotnicy Antoine de Saint-Exupéry (z lewej) i Henri Guillaumet przy samolocie pocztowych linii Aéropostale, prawdopodobnie 1929 r.

Nowi herosi XX w. Każda epoka ma swój męski wzorzec bohatera. Starożytność Heraklesa i Achillesa, średniowiecze Lancelota i Galahada, romantyczny wiek XIX Ivanhoe’a, by wymienić tylko kilka przykładów. Na początku XX w. pojawił się nowy typ odważnego do szaleństwa herosa – pilota siedzącego w kabinie kruchego aeroplanu. Podziw dla lotników pierwszego okresu awiacji nie może dziwić – wyczyny braci Wright, Henriego Farmana, Louisa Blériota i innych pionierów mroziły krew w żyłach czytelników gazet. Niczym XVI-wieczni żeglarze udawali się oni na podbój obcego człowiekowi żywiołu, nie mając w razie niepowodzenia niemal żadnych szans na ocalenie.

Wybuch I wojny i niespodziewanie wielka rola, jaką miały w niej odegrać samoloty, podniosły prestiż pilotów. Częściowo z powodu ich codziennego obcowania ze śmiercią – na froncie zachodnim życie pilota myśliwca trwało przeciętnie ok. 20 dni, pilota samolotu obserwacyjnego jeszcze krócej. Ale też zachowanie odległości od piekła okopów pozwalało w nich widzieć indywidualnych bohaterów, jakże innych od szarych mas żołnierskich przenoszących w epokę karabinów maszynowych i gazu musztardowego blask dawnego obyczaju rycerskiego. Sławę zgarnęli dla siebie piloci myśliwców toczący – tu kolejne pojęcie żywcem przeniesione z epoki rycerskiej – powietrzne pojedynki. Nazwiska najskuteczniejszych z nich: Williama Bishopa, Jamesa McCuddena, Georges’a Guynemera czy Manfreda von Richthofena znali wszyscy; przez kilka wojennych lat ich popularność w zachodnim świecie wielokrotnie przewyższała sławę aktorów teatralnych czy śpiewaków operowych. Już w drugim roku wojny myśliwcy zyskali jeszcze jeden rycerski atrybut. W 1915 r. niemieckie sterowce rozpoczęły nocne rajdy nad Anglią, siejąc grozę zrzucanymi na pogrążone we śnie miasta bombami zapalającymi – tak zdobyły niechlubne przezwisko baby-killers.

Pomocnik Historyczny „Lotnicy” (100139) z dnia 28.10.2018; Konteksty; s. 110
Oryginalny tytuł tekstu: "„To męski film”"
Reklama