Inhalanty (rozpuszczalniki, aerozole)

Bardzo groźna, a niedoceniana grupa substancji uzależniających. Są to środki przemysłowe zawierające substancje lotne pobierane przez wdychanie. Łatwo dostępne, w większości nie są objęte ustawą o zwalczaniu narkomanii.

Halucynogeny

Ta grupa substancji zmieniających percepcję nie jest jednorodna. Należą do niej produkty takie jak haszysz, LSD czy meskalina, będące substancjami zakazanymi przez prawo, ale substancje halucynogenne znajdują się też w dziko rosnących grzybach, których używanie nie jest zakazane.

Dołowniki

Poważną grupą substancji uzależniających są związki zmniejszające aktywność, uspokajające, znane jako dołowniki (downers). Do tej kategorii zaliczamy dwie wielkie grupy związków: opioidy, będące narkotycznymi środkami przeciwbólowymi, oraz trankwilizery, czyli środki uspokajające, nasenne i przeciwlękowe.

Stymulanty stosowane szerzej w medycynie

Istnieje wiele substancji łagodnie pobudzających. Są one używane jako leki w różnych schorzeniach i są dostępne na recepty. Mogą być też aplikowane jako środki poprawiające pamięć i ułatwiające uczenie. Mają niewielki potencjał uzależniający. Być może kontrolowane przez lekarzy ich stosowanie u osób zgłaszających trudności z uczeniem się i pamięcią zmniejszyłoby nielegalne i niebezpieczne stosowanie w tym celu amfetamin.

Stymulanty

Pobudzają aktywność umysłową i ruchową, znoszą senność, ułatwiają uczenie się. Wykorzystywane zwłaszcza w sytuacjach wymagających podwyższonej sprawności intelektualnej i fizycznej. Uzależnienie nastąpić może już po kilku dawkach i jest w zasadzie niemożliwe do wyleczenia.

Jak być szczęśliwym?

Do tej pory psycholodzy najczęściej zajmowali się nieszczęściami i defektami ludzkiej osobowości. Ostatnio odkryli, że równie ważne są badania nad szczęściem. I już dokonali wielu szokujących obserwacji.

Jak się lepiej zorganizować?

Wynalazki wpłynęły na zwiększenie wydajności pracy, ale za ich sprawą świat gwałtownie przyspieszył. Coraz bardziej brakuje nam czasu. Nie zdążyliśmy się nauczyć nim gospodarować.

Jak opierać się pokusom?

Ludzie zmuszeni opierać się jakiejś pokusie słabiej kontrolują zarówno swoje wydatki, agresywne zachowania, konsumpcję alkoholu i jedzenia, jak i tłumienie stereotypów czy uprzedzeń.

Jak radzić sobie ze stresem?

Stan stresu powstaje wtedy, gdy stawiane przed nami wymagania rozmijają się z naszymi możliwościami, a przynajmniej poddają je próbie.

Pamięć. Czy twoje wspomnienia są prawdziwe?

Rozmowa z prof. Tomaszem Maruszewskim