Wywiad z prof. Januszem Reykowskim, członkiem Biura Politycznego KC PZPR

25 lat temu prof. Janusz Reykowski wyrokował, czym poskutkują obrady Okrągłego Stołu, punktował zagrożenia, podkreślał potrzebę reform. Prof. Reykowski, wówczas członek Biura Politycznego KC PZPR, udzielił wywiadu Marianowi Turskiemu.

Tadeusz Późniak/Polityka „Musimy poszukiwać odpowiedzi na pytanie, jak doprowadzić do sytuacji, gdy obywatele będą mogli do­konywać wyboru między różnymi pro­gramami”.

[Wywiad ukazał się 25 lutego 1989 roku (POLITYKA nr 8/1660)].

Marian Turski: Oto mamy, panie profesorze, „okrągły stół”. Polska ogląda co wieczór serial polityczny, jakiego u nas jeszcze nie było. Serial, w którym dopuszczone zostały do głosu siły i nurty opozycyjne, programy al­ternatywne. „Okrągły stół” jest synonimem dogadywania się, kompromisu, ostatnio stało się modne słowo – kon­sensusu, czyli mówiąc po polsku: zgo­dy, a raczej ugody. Wyłania się przeto pytanie: czy ten „okrągły stół” jako rezultat zabiegów taktycznych – zarówno establishmentu, jak i opozycji – głównie w celu osiągnięcia przez obie strony szybkich, doraźnych ko­rzyści, nie przesłoni tego, co najważniejsze: nowej strategii, nowego myślenia, długofalowego, długotermino­wego, której to strategii zwieńczeniem ma być przemiana struktur społecz­nych, ewolucja ustroju?

Janusz Reykowski: Chciałbym powiedzieć panu, jak widzę ową strate­gię (a nie jest to, jak mi się wydaje, tylko mój osobisty pogląd). Otóż chodzi o budowanie w Polsce ładu demokra­tycznego – o ukształtowanie społe­czeństwa obywatelskiego, w którym obywatele są podmiotami politycznych działań, nie marionetkami sterowany­mi przez odgórne polecenia, przez centralistyczne instytucje. Mówiąc tak, zdaję sobie sprawę, że realizacja ta­kiego celu wymaga zmiany zasad wy­łaniania organów przedstawicielskich tak, aby wola obywateli decydowała o strukturze politycznej tych organów.