Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Polowanie na czerwonego Wilsona

Brytyjskie Watergate

Hugh Gaitskell w 1947 r. Hugh Gaitskell w 1947 r. Popperfoto / Getty Images
18 stycznia 1963 r. zmarł w tajemniczych okolicznościach Hugh Gaitskell, przywódca brytyjskiej Partii Pracy. Śmierć ta wywołała jedną z największych afer z udziałem służb specjalnych w XX w. Dała też początek pytaniom o wpływ Kremla na zachodnie demokracje.
Brytyjski premier Harold Wilson z radzieckim premierem Aleksiejem Kosyginem, Moskwa, styczeń 1968 r.Central Press/Getty Images Brytyjski premier Harold Wilson z radzieckim premierem Aleksiejem Kosyginem, Moskwa, styczeń 1968 r.

W piątek, w godzinach wieczornych, na zaproszenie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych przybył z kilkudniową wizytą do Polski wybitny polityk brytyjski, przywódca Labour Party – Hugh Gaitskell wraz z małżonką” – informowała 1 września 1962 r. na pierwszej stronie „Trybuna Ludu”. Cztery dni później, także na pierwszej stronie gazety, znalazła się fotografia stołu, za którym siedzieli towarzysze Władysław Gomułka, Józef Cyrankiewicz, Zenon Kliszko oraz Gaitskell. „W toku spotkania dokonano wymiany poglądów na temat aktualnych problemów międzynarodowych” – informował organ PZPR. Spotkanie oczywiście „upłynęło w przyjaznej atmosferze”. Na zdjęciu, zapamiętajmy ten szczegół, nie ma filiżanek z kawą.

Gaitskell wrócił zaraz potem do Wielkiej Brytanii, po czym na jesieni zachorował, jego stan się pogarszał, a lekarze byli bezradni. Polityk zmarł. Jako przyczynę śmierci podano toczeń rumieniowaty układowy, zwany też liszajem, który zaatakował układ odpornościowy organizmu. Następcą Gaitskella został Harold Wilson – młodszy o dekadę, kojarzony z lewym skrzydłem Partii Pracy, wieloletni adwersarz Gaitskella, z którym wcześniej zresztą przegrał walkę o przywództwo. Kilka tygodni później, wiosną 1963 r., Wielką Brytanią wstrząsnęła słynna afera Profumo – okazało się, że jeden z ministrów rządu konserwatystów John Profumo utrzymywał intymne kontakty z aktorką Christine Keeler. Ta – jak wykryły media – miała jednocześnie romans z wysokim funkcjonariuszem sowieckiej ambasady… Rząd premiera Harolda Macmillana upadł i wkrótce odbyły się wybory, które dały zwycięstwo Partii Pracy, a Haroldowi Wilsonowi fotel premiera.

Dwa lata przed tymi wydarzeniami, w grudniu 1961 r., w odległych o 1800 km od Londynu zimnych Helsinkach do ambasady Stanów Zjednoczonych zgłosił się, wraz z żoną i dzieckiem, Anatolij Klimow – major armii ZSRR.

Polityka 3.2018 (3144) z dnia 16.01.2018; Historia; s. 59
Oryginalny tytuł tekstu: "Polowanie na czerwonego Wilsona"
Reklama