Historia

Gra w kości

Historia i wojna w Ukrainie. Po co Putinowi kości Potiomkina

Portret Grigorija Aleksandrowicza Potiomkina z 1790 r. Portret Grigorija Aleksandrowicza Potiomkina z 1790 r. Getty Images
Rosyjskie wojska wykradły z ukraińskiego Chersonia szczątki księcia Grigorija Potiomkina. Dlaczego kochanek carycy Katarzyny II jest tak ważny dla Putina?
Śmierć księcia na stepie besarabskim,
obraz z epoki autorstwa Michaiła Matwiejewicza Iwanowa.Getty Images Śmierć księcia na stepie besarabskim, obraz z epoki autorstwa Michaiła Matwiejewicza Iwanowa.

„Ojciec Anatolij zapala sześć świec, idzie na środek cerkwi i otwiera ukryte drewniane drzwi w posadzce. Strome schody prowadzą w mrok. Duchowny idzie przodem i przykleja pierwszą świecę do ściany. Oświetla ona wąski korytarzyk. Ojciec Anatolij przytwierdza do ściany kolejne świece, aż dochodzi do niewielkiej komnaty. Prosta drewniana trumna, z krzyżem na wieku, stoi na podium pośrodku. Pop podnosi wieko trumny. W środku jest mała czarna torba z czaszką i ponumerowanymi kośćmi należącymi do księcia Grigorija Potiomkina” – tak brytyjski historyk Simon Sebag Montefiore opisał swoją wizytę w podziemiach soboru św. Katarzyny w Chersoniu, gdy pracował nad biografią Potiomkina. Ciało słynnego faworyta Katarzyny Wielkiej spoczywało tam przez 230 lat. Dziś grobowiec jest pusty, a szczątki zostały wywiezione przez rosyjskich żołnierzy.

Budowniczy imperium

Do wykradzenia kości doszło w ostatnim tygodniu października, kiedy armia ukraińska zbliżała się do okupowanego przez rosyjskie wojska Chersonia. 28 października Władimir Saldo – mianowany przez Rosję szef obwodu chersońskiego – powiedział: „Przenieśliśmy szczątki księcia z katedry św. Katarzyny na lewy brzeg Dniepru. Zabierzemy go i wszystkie inne relikwie tam, gdzie ich miejsce”. Nie wiadomo, dokąd wywieziono Potiomkina. Simon Sebag Montefiore napisał na Twitterze, że jego zdaniem Putin pogrzebie księcia w Moskwie podczas wielkiej imperialnej uroczystości.

Z Chersonia wywieziono również pomnik Potiomkina. Zniszczenie ukraińskiej pamięci i tożsamości jest jednym z wojennych celów Putina. Od początku rosyjskiej agresji ukraińskie ministerstwo kultury i polityki informacyjnej zarejestrowało kilkaset przypadków popełnienia przez wojska rosyjskie zbrodni przeciwko dziedzictwu kulturowemu: najwięcej w obwodach charkowskim i donieckim.

Polityka 47.2022 (3390) z dnia 15.11.2022; Historia; s. 64
Oryginalny tytuł tekstu: "Gra w kości"
Reklama