Historia

Polowanie na agentów

Jak senator McCarthy polował na komunistów. Wielu niewinnym ludziom zniszczył życie

Senator Joseph McCarthy przed Kapitolem w Waszyngtonie, gotowy do usunięcia komunistów z rządu, 1954 r. Senator Joseph McCarthy przed Kapitolem w Waszyngtonie, gotowy do usunięcia komunistów z rządu, 1954 r. Universal Images / Getty Images
Komisja, która miała tropić niszczycielskie wpływy Rosji na inne państwo, już kiedyś działała – w USA przewodniczył jej Joseph McCarthy. Zniszczyła i jego, i zaufanie obywateli do rządu.
Przypinka z nazwiskiem Josepha McCarthy’ego.Getty Images Przypinka z nazwiskiem Josepha McCarthy’ego.

Głęboki polityczny podział dzisiejszej Ameryki z jego eskalacją demagogii i manipulacji prawdą – zwłaszcza na prawicy – ożywił w USA pamięć pierwszych lat zimnej wojny. Wtedy w tamtejszej polityce, mimo całej odmienności ówczesnej sytuacji od obecnej, pojawiły się podobne zjawiska i mechanizmy. Przypomniała o tym postać Donalda Trumpa, w młodości ucznia prawnika Roya Cohna, byłego doradcy republikańskiego senatora Josepha McCarthy’ego, tropiciela komunistów w strukturach władzy we wczesnych latach 50., organizatora kongresowych przesłuchań Amerykanów oskarżanych o sympatie dla ZSRR i komunistycznej ideologii. Parlamentarne komisje, przed którymi miały się stawić podejrzane osoby, w przeważającej większości nie udowodniły im żadnej agenturalnej działalności, ale wielu niewinnym ludziom zniszczyły życie.

Makkartyzm, jak w Ameryce określa się metodę bezwzględnej walki z politycznym przeciwnikiem z użyciem wyimaginowanych, niepopartych dowodami, ale publicznie ogłaszanych zarzutów, zawdzięcza swoją nazwę osławionemu senatorowi, ale fenomen jest wcześniejszy. McCarthy kierował od 1950 r. komisją dochodzeniową w Senacie zajmującą się „czerwonymi”. Zanim został jej szefem, śledzeniem komunistycznych wpływów w rządzie i innych segmentach społeczeństwa zajmowała się w Izbie Reprezentantów House Un-American Activities Committee, (HUAC), co najlepiej przetłumaczyć: Komisja do badania działalności antyamerykańskiej. Powstała ona w 1938 r. jako organ mający tropić wpływy nie tylko komunizmu, lecz i niemieckiego nazizmu, ale rozwinęła skrzydła już po wojnie, kiedy po opadnięciu żelaznej kurtyny jedynym zagrożeniem dla bezpieczeństwa USA pozostał Związek Sowiecki i jego obóz.

Sprzyjała temu atmosfera lęku przed stalinowską Rosją i szerzeniem się komunizmu na świecie, czego dobitnym sygnałem było zwycięstwo maoistów w Chinach.

Polityka 20.2023 (3413) z dnia 09.05.2023; Historia; s. 68
Oryginalny tytuł tekstu: "Polowanie na agentów"
Reklama