Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Klasyki Polityki

Dusza biochemiczna

Jak na naszą psychikę działają hormony

Hormony subtelnie grają na kobiecej psychice podczas cykli miesięcznych. Hormony subtelnie grają na kobiecej psychice podczas cykli miesięcznych. Jurica Koletić / Unsplash
Dlaczego czasem bez powodu ogarnia nas chandra, a innym razem potrafimy przenosić góry?

Czy możemy przewidzieć swoje zachowania w ekstremalnym stresie? Będziemy walczyć do upadłego, czy skryjemy się w mysiej dziurze? Dlaczego młoda matka płacze po porodzie? W dużym stopniu decydują o tym hormony, które rzeźbią naszą psychikę od życia płodowego do grobowej deski. Psychika odwzajemnia się grą na hormonach. Trwa nieustanny dialog ciała i umysłu.

Nie wiadomo, co miał na myśli Albert Einstein pisząc: „Nawet nasz los jest zdeterminowany przez gruczoły hormonalne”. Może był wdzięczny losowi za to, że natura obdarzyła go parą jąder, a nie jajników, dzięki czemu mógł poświęcić się nauce. Jego żona Mileva – również wybitna fizyczka, której pewne źródła przypisują oryginalne współautorstwo szczególnej teorii względności – nigdy nie zrealizowała swego geniuszu, ponieważ była kobietą. Einstein, który nie ukrywał swego mizoginizmu i opublikował teorię tylko pod własnym nazwiskiem, był prawdopodobnie pod wrażeniem magii hormonów, które wówczas odkrywano.

Kluczowa rola hormonów

Tradycyjnie hormon oznacza substancję produkowaną w jednej części wielotkankowego organizmu, reagującą na rozkazy mózgu, sygnały ciała, warunki środowiska i wpływy socjalne. Stale odkrywane są nowe hormony i ich efekty. Szczególnie intrygujący jest ich udział w modelowaniu mózgu i psychiki. Moje badania ujawniły nieznane dotąd aspekty działania hormonów sterydowych, które otworzyły nową dziedzinę badań w psycho-neuro-endokrynologii. Hormony sterydowe to substancje tłuszczowe, takie jak testosteron, estrogeny, progesteron, kortyzol, produkowane głównie przez gonady (jądra i jajniki), nadnercza, łożysko.

Polityka 17.2001 (2295) z dnia 28.04.2001; Nauka; s. 76
Oryginalny tytuł tekstu: "Dusza biochemiczna"
Reklama