Skrzynka Dworczyka. Przegląd maili pisowskiej władzy, czyli kulisy rządów partii Kaczyńskiego
Od wielu miesięcy w sieci publikowane są maile i dokumenty władzy pochodzące głównie ze skrzynki pocztowej szefa kancelarii premiera Michała Dworczyka. Pokazują kuchnię polityczną PiS: nepotyzm, cynizm, wulgarność i wrogość. W „Polityce” piszemy, kto korzysta na aferze, co z niej wynika i dlaczego nikt do tej pory nie poniósł konsekwencji.
We wtorek 27 września dziennikarze RMF FM podali, że odejście Dworczyka jest już przesądzone. Nie wiadomo, czy minister zupełnie zniknie z rządu, czy powierzone mu będą inne zadania. Nasze źródła twierdzą, że z pewnością pozostanie w kręgu nieformalnych doradców Mateusza Morawieckiego.
Oficjalnie Dworczyk ma odejść z powodów osobistych. Nieoficjalnie mówi się, że padł ofiarą konfliktu premiera z Jackiem Sasinem i zebranych wokół niego ludzi ze starego PC i okolic. Nie udaje im się odwołać Morawieckiego, więc zażądali głowy jednego z jego najbliższych współpracowników i doradców. Ta dymisja nie jest bezpośrednio związana z tym, że od ponad roku ze skrzynki mailowej Dworczyka wyciekają kompromitujące władzę maile, choć przeciwnicy też używali tych wiadomości w wewnętrznej walce. W ujawnionych mailach Dworczyk nie przebiera w słowach i krytykuje ważne postaci w partii i rządzie. Oto przegląd tematów, które zajmowały ludzi PiS.
Kolesiostwo w PiS
• 11 października 2018 r. Mateusz Morawiecki wysłał do Michała Dworczyka maila, w którym widoczne są dwie wiadomości SMS – premier otrzymał je od osoby podpisanej na liście kontaktów jako o Rydzyk. Redemptorysta skarżył się, że Dworczyk „nie reagował” w sprawie Parku Pamięci Narodowej. Szef KPRM odpisał po kwadransie: „Mateusz, daję słowo, że zajmuję się tą sprawą (wśród innych pożarów)”. Tłumaczył również, skąd opóźnienie. „Staram się nie dopuścić, aby w rozliczeniu była np. faktura na 1,2 mln dla szkoły TR” (chodzi o szkołę o. Tadeusza Rydzyka). Przypomnijmy: Park Pamięci Narodowej został otwarty w 2020 r., to jedna z inwestycji redemptorysty. Potem Fundacja Lux Veritatis, której jest prezesem, starała się o dofinansowanie na niego z publicznych środków i dostała przynajmniej 5 mln zł.
• 10 października 2018 r. Adam Borowski, szef Oficyny Wydawniczej Volumen, pisze z prośbą do Dworczyka: „Czy możecie kupić chociaż 500 egzemplarzy po 200 zł tego rocznicowego albumu... Wiele firm i kolegów z różnych fundacji obiecało pomoc przy jego wydaniu, i jak to w naszym prawicowym środowisku jest w zwyczaju, nikt nie dotrzymał słowa. Muszę szybko sprzedać 1000 egz., by nie popaść w kłopoty. (…) Może mam poprosić o to Mateusza? Jak myślisz?”. Minister przekierowuje sprawę do Olgi Semeniuk (wówczas jego doradczyni) z prośbą o zakup 200 sztuk albumu („Niepodległa 1918–2018”), „o ile mamy na to kasę”.
• Marta Kaczyńska, bratanica Jarosława Kaczyńskiego, miała wysłać Danielowi Obajtkowi mail, do którego dołączyła CV. Wiadomość nie zawierała żadnej treści. Mail datowany jest na 14 lutego 2018 r. – Kaczyńska wysłała go zaledwie dziewięć dni po objęciu przez Obajtka sterów w Orlenie.
• Wiceprezes PiS Joachim Brudziński pośredniczył w próbach znalezienia pracy dla członków swojej rodziny w państwowych spółkach, prawdopodobnie z pozytywnym skutkiem: „Cześć wujku, w załączeniu przesyłam nasze aktualne CV oraz opisy stanowisk, na których pracowaliśmy obecnie (zał. 1). Myśleliśmy nad twoją propozycją, jednak nadal bardziej skłanialibyśmy się w stronę Rzeszowa, nawet ze względu na studia czy możliwość wynajęcia mieszkania. Nie chcemy jednak robić kłopotów i jeśli będzie problem ze znalezieniem czegoś w Rzeszowie, to Grupę Azoty Tarnów również bierzemy pod uwagę”.
• W styczniu 2016 r. tajemniczy „Miłek” (prawdopodobnie Miłosz Sosnowski, pracownik w pionie administracji i finansów TVP) prosi szefa kontrwywiadu wojskowego Piotra Bączka o stołki dla kolegów w spółkach skarbu państwa. „Zgodnie z sugestią załączam kilka CV. Głową ręczę za każdą z tych osób i ich poglądy”. Dodaje też wyjaśnienie: „Radcowie prawni i doktorzy nauk ekonomicznych mogą zasiadać w spółkach skarbu państwa. Inni, np. ja, tylko w spółkach niższego szczebla (córkach, wnuczkach itd.). Wyznacz termin i miejsce spotkania, bo warto chyba zamienić parę słów bezpośrednio...”. Do maila załączone są cztery CV.
• Latem 2020 r. wiceszef MSZ Paweł Jabłoński zaproponował premierowi „dodanie w ustawie o służbie cywilnej wyjątku, który pozwoli na większą swobodę w zatrudnianiu zaufanych ludzi”. Przekonywał: „Potrzebna jest ścieżka alternatywna: zatrudnianie dobrych, zaufanych ludzi z wolnego rynku, mających już pewne doświadczenie, oczywiście spełniających merytoryczne kryteria (zwłaszcza język) – ale bez konieczności przechodzenia na początku długotrwałych szkoleń i naborów. Te szkolenia oni mogą spokojnie odbyć w ciągu pierwszych 2–3 lat pracy”. Kilka miesięcy później nowelizacja była już gotowa.
Ataki na opozycję, sędziów i media
• Korespondencja z 14 października 2018 r., maile wymieniają między sobą m.in. Mateusz Morawiecki, Michał Dworczyk, Mariusz Chłopik, Anna Waler-Wójcik, Tomasz Matynia i Tomasz Fil. Temat: billboardowa akcja PO „Konwój wstydu”. Premier: „Chcę napisać do Tomka Poręby i Sobola (Krzysztofa Sobolewskiego – red.), żeby zrobić Konwój wstydu Schetyny albo Konwój pogardy Schetyny – i tam szarańcza i tego typu rzeczy. Proszę teraz o niedzielno-śniadaniową burzę mózgów, żeby ładnie sformułować cztery–pięć takich elementów i »ubrać« w pogardę”.
• 27 września 2018 r., po niekorzystnym dla premiera wyroku w trybie wyborczym (warszawski Sąd Apelacyjny nakazał mu sprostować informacje dotyczące wydatkowania środków na budowę dróg lokalnych), jego współpracownik Mariusz Chłopik pisze do prezesa TVP Jacka Kurskiego i szefa TAI Jarosława Olechowskiego: „Jacek, Jarek, podsyłam poniżej efekt narady kilku znamienitych osób łapiących pewne linki w sądownictwie i powiązania między sędziami a różnymi sprawami. Po rozmowach mamy prośbę, by jutro TVP bardzo ładnie zaatakowało te osoby, które taki wyrok wydały, i generalnie warszawski sąd apelacyjny według topowych kancelarii w Warszawie to stajnia Augiasza. Takie pytania do posłów PiS będących jutro w studiach TVP będzie można spokojnie zadawać. My z Michałem Dworczykiem musimy wiedzieć, kto idzie, a następnie go odpowiednio przygotujemy. Wyrok sądu tak the facto może stać się dobry dla naszej formacji. Myślę, że ten materiał jest bardzo, bardzo dobry, aby także podgrzać publicystycznie. Co sądzicie?”.
• Z kolei po ujawnieniu afery z maseczkami kupionymi za 5 mln zł od instruktora narciarstwa, znajomego ówczesnego ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego, urzędnicy kancelarii premiera przygotowali operację mającą przykryć skandal. Za pośrednictwem „Super Expressu” zaatakowano „Gazetę Wyborczą”, która sprawę nagłośniła, oraz mec. Romana Giertycha, do którego instruktor zgłosił się po pomoc. 1 czerwca 2020 r. tabloid opublikował tekst oskarżający Giertycha, że złamał tajemnicę adwokacką, ujawniając „GW” poufne informacje od klienta. Na ten temat mailowali 1 czerwca 2020 r. Michał Dworczyk, Paweł Jabłoński, dziś wiceszef MSZ, wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński oraz Marcin Wawrzyniak.
Dworczyk miał przesłać do sędziego Marcina Wawrzyniaka, zasiadającego w Trybunale Stanu z rekomendacji PiS, projekt wniosku „o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego” wobec Giertycha. Wawrzyniak ocenił, że propozycja „jest dobra pod warunkiem, że miałby prawo dysponować dokumentami, na które się powołuje”, i zaproponował, że powoła się na media. Następnie miał odesłać poprawioną wersję wniosku ze swoimi danymi i załącznikiem odsyłającym do artykułu. Chodzi o tekst „Gazety Wyborczej” o zakupie maseczek.
Okazuje się, że KPRM miała dostęp do materiałów biura mec. Giertycha. Według „GW” mogły pochodzić z rewizji u Łukasza G. albo włamania na pocztę adwokata za pomocą Pegasusa. Jak podsumował Giertych: „Sędzia TS z ramienia PiS formułuje na mnie zawiadomienie do Rzecznika Dyscyplinarnego ORA na podstawie e-maili objętych tajemnicą adwokacką uzyskanych nielegalnie (co sam pisze). To zawiadomienie konsultuje z Dworczykiem i Cieszyńskim”.
• W marcu 2019 r. doradcy premiera planowali medialny atak na szefa ZNP Sławomira Broniarza. Jeden ze sztabowców PiS Krzysztof Wilamowski miał przedstawić plan działania. Mail nosił tytuł „Co mamy na Broniarza”. Co mieli? Wymienili zmiany zdania na temat gimnazjów, wysokie zarobki i współpracę z opozycją.
Propaganda i dziennikarze na telefon
• Finisz kampanii wyborczej 2018 r. Mateusz Morawiecki pisze z Brukseli do Tomasza Poręby, szefa sztabu PiS, w sprawie najnowszego partyjnego spotu; do konwersacji ma wgląd grupa współpracowników premiera. Do Morawieckiego docierają sygnały, że klip wywołuje zbyt duże negatywne emocje („Beata Sawicka się kłania”). Nieżyjący już prof. Waldemar Paruch, wówczas pełnomocnik premiera ds. utworzenia i funkcjonowania Centrum Analiz Strategicznych, w odpowiedzi pisze: „Musimy przykryć tematem uchodźców sprawę polexitu, a innego tak mocnego nie mamy. Polacy muszą dyskutować o uchodźcach, a nie polexicie”.
• 11 października 2018 r., kampania samorządowa, premier i jego ludzie rozmawiają o raporcie ruchu Miasto Jest Nasze w sprawie warszawskiej reprywatyzacji, w którym pojawia się postać prof. Macieja Kalińskiego, eksperta premiera, zarazem człowieka okrzykniętego „królem warszawskiej reprywatyzacji”. Współpracownik Morawieckiego ukrywający się pod pseudonimem Winston Wolf pisze: „To powinno TVP rozjechać, przepytać MJN i pokazać hipokryzję i celowe pomijanie faktów”. W odpowiedzi premier domaga się czytelnego podziału zadań: „Chciałbym, żeby ktoś wziął odpowiedzialność na siebie – kto dzwoni w tej sprawie do TVP, kto dzwoni do normalniejszych portali typu Interia, kto dzwoni do tożsamościowych i niepodległościowych portali”. 20 minut później Dworczyk raportuje: „Rozmawiałem z Kurą” (Jackiem Kurskim), a Joanna Kopcińska dodaje: „Ja zadzwonię do Interii i J M Karnowskich”.
• W październiku 2018 r. premier zapytał w mailach współpracowników i doradców, czy rząd powinien ogłosić, iż podręczniki będą darmowe dla wszystkich uczniów. Sceptycznie do pomysłu podszedł Michał Dworczyk. „I tak ludzie ostatnio b. dużo dostali, 2. za dużo grzybów w barszczu, 3. jak wszystko w krótkim czasie ludzie dostają za darmo – przestają to doceniać, 4. zostawmy to na wybory parlamentarne!”. Anna Plakwicz, która pracuje przy kampaniach PiS, miała stwierdzić, że pomysł należy „albo zostawić na parlament, albo odpalać jak najszybciej, by jeszcze się ludziom zakodowało”.
Tajemnice wojskowe
• Krzysztof Gaj stracił stanowisko doradcy w kancelarii premiera, bo oficer związany z Antonim Macierewiczem wysyłał na pocztę ministra Dworczyka maile dotyczące uzbrojenia i przemysłu obronnego. „Na podstawie tej lektury można przypuszczać, że nie tylko brakuje amunicji, ale też że MESKO nie będzie w stanie jej produkować nawet po mobilizacji gospodarki w czasie wojny. A to jest już tajemnica państwowa” – oceniał w Onecie gen. Mieczysław Gocuł, były szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Łamanie niezależności sądowniczej
• 10 października 2018 r. Dworczyk relacjonuje Morawieckiemu spotkanie z prezydenckim ministrem Pawłem Muchą w sprawie szefa nowej Izby Sądu Najwyższego. „To rozwiązanie da Wam obu możliwość wpływu na obsadę tego stanowiska. Rozmawiałem krótko wieczorem telefonicznie z prezes Julią [Przyłębską – red.] i streściłem tę rozmowę. Pozytywnie odniosła się do pomysłu i poprosiła, abyś do niej zadzwonił”.
„Mateusz, odwiedziłem dziś (wkrótce po Twojej rozmowie) p. Julię P. Omówiłem z panią prezes 3 tematy” – pisze Dworczyk do Morawieckiego 7 stycznia 2019 r. w mailu zatytułowanym „TK”. Z treści wiadomości wynika, że spotkał się z Przyłębską, by omówić zbliżające się w TK rozstrzygnięcia. Wymienia trzy sprawy, podając daty, wymieniając przewidywanych przewodniczących składu oraz szacowane koszty dla budżetu państwa.
„1. rocznik 53 – na razie odroczone (Kieres, 250 mln – 1,5 mld)
2. Świadczenie opiekuńcze na razie odroczone (Muszyński) do 19 lutego (ok. 5 mld)
3. Służebność gruntów dot. przesyłu na razie odroczone (Muszyński) (kilkanaście mld). Numerem 2 zajmuje się podobno już Tomek Fill, więc wejdę z nim w kooperacje”.
Opóźnienie rozstrzygnięcia każdej ze spraw oznaczało oszczędności kosztem najuboższych obywateli. Rzecz dotyczyła m.in. świadczeń emerytalnych i pielęgnacyjnych.
Pełniąca funkcję pierwszej prezes SN Małgorzata Manowska spotkała się na kolacji z premierem Morawieckim. W wyroku z 19 listopada 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE po raz pierwszy orzekł, jak polscy sędziowie mają oceniać legalność Izby Dyscyplinarnej i nowej, upolitycznionej KRS. Wyrok Trybunału jako pierwszy wykonał sędzia Paweł Juszczyszyn z Sądu Rejonowego w Olsztynie. Z maili wynika, że w obozie władzy w tamtym okresie trwała gorączkowa narada, co zrobić z wyrokiem TSUE. Morawiecki 29 listopada 2019 r. w mailu z linkiem do artykułu o dyscyplinarce dla sędziego Juszczyszyna za wykonanie wyroku TSUE pisał tak: „ja powinienem się wypowiedzieć przeciwko anarchii chaosowi itd. I poproszę teraz w trybie pilnym, (…) żeby jakiś dziennikarz mnie o to zapytał…”.
I dalej o kolacji z Manowską: „Mam też prośbę o ściągnięcie tych trzech zapisów od pani manowskiej, które wczoraj cytowała podczas kolacji – może Paweł [Jabłoński – red.] mógłby od niej je pozyskać i dzisiaj mi dać (…) szybciutko – macie około 45 min czasu ale zadanie jest bardzo ważne”.
Fikcyjne stanowiska
• 30 października 2019 r. Morawiecki pisze do współpracowników: „Słuchajcie, próbuję »coś« wyrzeźbić dla koalicjanta – tak, aby nie było to ani MC, ani MSiT” (chodzi o ziobrystów, MC i MSiT to resorty cyfryzacji i sportu). Dworczyk na szybko proponuje: „Najbezpieczniejszy i najbardziej sensowny jest wariant: Woś ministrem konstytucyjnym w KPRM. Tworzymy dla niego cały pion – trzy poważne departamenty w KPRM. Jeden już jest – Pomocy Humanitarnej, pozostałe departamenty przenosimy z MSZ. Dep. Współpracy Rozwojowej – ma tam blisko 100 mln zł do podziału (duża część na organizacje pozarządowe, które realizują projekty poza Polską – trudny kawałek chleba) oraz Dep. Promocji PL za granicą (taka mała fikcja)”.
Ludzie PiS szczerze o sobie (nawzajem)
• W długim mailu z 3 grudnia 2018 r. do Joachima Brudzińskiego Paweł Majewski, były dziennikarz (od 2015 r. związany z PiS), tłumaczył, dlaczego jego zdaniem partia nie odniosła sukcesu w wyborach samorządowych 2018 r. Winą za niepowodzenia obarczał Mateusza Morawieckiego, zarzucając mu szereg błędów: stał się obciążeniem dla PiS po ujawnieniu nagrań z restauracji Sowa i Przyjaciele. Zarzuca Morawickiemu: „Stopniowe w agendzie politycznej odchodzenie od kluczowych interesów elektoratu na rzecz fanaberii salonu. Ta czaszka już się nie uśmiechnie”.
• W mailu z września 2019 r. Michał Dworczyk informował premiera o spotkaniu z ministrem infrastruktury Andrzejem Adamczykiem. Poróżnili się w sprawie budowy dróg S8 i S5. Dworczyk komentował: „Takiej tępoty, połączonej z niekompetencją, bezinteresownym szkodnictwem lub zawiścią, zakłamaniem i zwykłym łajdactwem dawno nie widziałem. Jeżeli polityka ma wyglądać tak, że ludzie wyłącznie ze względu na małostkowość, dla własnej ambicji itp. narażają państwo na miliardowe straty i w taki sposób decydują o sprawach strategicznych z punktu widzenia kraju, to oznacza, że nie jesteśmy lepsi od PO”.
• Maj 2018 r. Premier podzielił się z szefem swojej kancelarii wiadomościami, które otrzymał od Anny Zalewskiej. Trudno jednoznacznie wywnioskować, o jaką sprawę chodzi, jednoznaczna jest za to opinia Dworczyka o Zalewskiej: „Przepraszam, ale powiem krótko – Anka zachowuje się jak baba z magla. Na dodatek przeżarta kłamstwem do szpiku kości”.
• W grudniu 2017 r. posłanka PiS Anna Schmidt prosi Dworczyka o umówienie spotkania z premierem, chce rozmawiać o budowie mostu w rodzinnym Jarosławiu. Skrytykowała przy okazji ministra infrastruktury: „Jest projekt, ale potrzebujemy zgody i kasy, bo z d...pkiem Adamczykiem i wiecznie pijanym szefem komisji infrastruktury nie ma o czym gadać. G..wno zrobili przez dwa lata i mam nadzieję, że je..ny krakus wyleci po 6 stycznia z rządu!”. Adamczyk pochodzi z Krakowa. W styczniu 2018 r. doszło do rekonstrukcji rządu, ale zachował stanowisko i zajmuje je do dziś.
• W sierpniu 2020 r. CBOS przegrał rządowy przetarg na wykonanie badań społecznych. To się nie spodobało współpracownikom premiera, którzy postulowanie usunięcie ze stanowiska szefowej tej instytucji prof. Grabowskiej. „Przecież to jest działanie na szkodę CBOS! Tak jak napisał Tomek, tę kobietę powinno się odwołać natychmiast” – pisała w mailu do Morawieckiego Anna Wójcik, dyrektor biura Prezesa Rady Ministrów.
• 17 listopada 2020 r. Dworczyk pisze premierowi, że marszałek Elżbieta Witek oraz poseł Tomasz Latos nie chcą zająć się nazajutrz projektem ustawy dotyczącej „ściągania lekarzy z zagranicy”. „Ja wszystko rozumiem, każdy jest bardzo ważny, nie lubi załatwiać spraw na ostatnią chwilę, etc. Ale do cholery, są jakieś granice egocentryzmu, nadęcia i poczucia własnej wielkości” – pisze Dworczyk.
Ingerencje w proces wyborczy
• 23 sierpnia 2018 r. ruszyła samorządowa kampania wyborcza. Łukasz Schreiber w mailu do Michała Dworczyka składa propozycję „wsparcia »eventowego« i programowego, które pomogłyby wygrać wybory samorządowe w województwie kujawsko-pomorskim”. Pojawia się pomysł przekazania „4 mln na halę w Jeziorach Wielkich (powiat mogileński) – tutaj mamy p.o. wójta, który walczy po raz pierwszy o zwycięstwo”.