Kultura

Anomalie

Anomalie. To się dzieje naprawdę

Czy nam się to podoba, czy nie, nasze relacje z przyszłością stały się skomplikowane, czego dowodem jest powszechne, jak się wydaje, doświadczenie lęku.

Pierwsze godziny 2023 r.: idę przez górny Mokotów, niosąc na rękach psa. Jest tak ciepło, że nie zapinam płaszcza. W wilgotnym, wiosennym powietrzu od czasu do czasu słychać jeszcze wybuchy, echa sylwestrowej bitwy, która się tędy przetoczyła parę godzin wcześniej. Moja mała ruda suczka dość dobrze znosi hałasy, teraz się jednak trzęsie, bo coś przed chwilą eksplodowało tuż za nami. Idę przez prawie opustoszałe miasto i jakoś to wszystko próbuję przeżywać, to świętowanie, które przypomina wojnę – które przypomina o naprawdę toczącej się wojnie – przymglone światła, nieoczywistą nocną urodę mojej dzielnicy, prosty psi strach i mój, bardziej poplątany. Za kilka godzin temperatura w niektórych miejscach w Warszawie dobije do rekordowych 19 st. C. Ludzie pójdą nad Wisłę, dzieciaki zrzucą kurtki. Inni, odwrotnie, opatulą się jak na styczeń przystało i nie przyjmą tej dziwnej wiosny do wiadomości. Będzie zarazem przyjemnie i przerażająco, przydałby się jakiś nowy katalog emocji dla wyrażenia tego, co czujemy wobec zmian zachodzących tak szybko, że nie nadążają za nimi wyobrażenia i odruchy. Tracą aktualność metafory i przysłowia, estetyka bożonarodzeniowych pocztówek i strój Mikołaja odwołują się już głównie do nostalgii. Pojedynczej anomalii, nawet tak efektownej, jak ta z 1 stycznia, nie można jednoznacznie powiązać ze zmianą klimatu, ale ogólniejszy chaos pogodowy, który obserwujemy tej zimy, już tak. Trudno nam w to uwierzyć – i tym świętującym, i opatulonym – ale to się dzieje naprawdę.

W pierwszych dniach nowego roku przypominałam sobie „Biały szum” Dona DeLillo. Ta znakomita powieść ukazała się w 1985 r., w szczytowym momencie nurtu zwanego postmodernizmem (ale zaledwie rok przed „Końcem natury” Billa McKibbena, uważanej za pierwszą książkę o globalnym ociepleniu skierowaną do szerokiego grona odbiorców).

Polityka 4.2023 (3398) z dnia 17.01.2023; Kultura; s. 91
Oryginalny tytuł tekstu: "Anomalie"
Reklama