Przepisuje, uwspółcześnia, adaptuje, ideologicznie tuninguje, uczestniczy w konstruowaniu spektaklu. Dramaturg jest często współtwórcą spektaklu, jego pierwszym widzem i recenzentem. To dramaturgom zawdzięczamy m.in. zmasowane wejście na teatralne deski literatury niedramatycznej – ostatni przykład to „Pasażerka” Zofii Posmysz, połączona z esejami włoskiego filozofa Giorgio Agambena przez dramaturga Tomasza Śpiewaka i reżyserkę Natalię Korczakowską we wrocławskim Teatrze Współczesnym. Wskrzeszanie teatralnych trupów – jak „Brygada szlifierza Karhana”, produkcyjniak Vaška Kani z 1949 r., ożywiony przez Śpiewaka i reżysera Remigiusza Brzyka w łódzkim Teatrze Nowym. Adaptowanie bohaterów teatralnych klasyków do współczesnych kontekstów – w wałbrzyskim przedstawieniu „Diamenty to węgiel, który wziął się do roboty” za sprawą dramaturga i dramatopisarza Pawła Demirskiego i reżyserki Moniki Strzępki bohaterowie „Wujaszka Wani” Czechowa stają się współczesnymi ofiarami transformacji, z prędkością karabinu maszynowego wystrzeliwującymi parafrazy tez z książki Elizabeth C. Dunn „Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy”. Zaś bohaterowie „Lalki” Bolesława Prusa zaadaptowanej na scenę Teatru Polskiego we Wrocławiu przez reżysera Wiktora Rubina i dramaturżkę Jolantę Janiczak stają się miłośnikami Cepelii i filozofii Dmowskiego albo celebrytami toczącymi puste rozmowy.
Dramaturg teatru – czytamy na stronie internetowej krakowskiej PWST, prowadzącej specjalizację dramaturgiczną – jest „współtwórcą spektaklu teatralnego, który będzie wspierał i pilotował reżysera w całym łańcuchu działań prowadzących od przygotowania tekstu poprzez projekt inscenizacji do realizacji scenicznej przedstawienia”.