I tylko się zastanawiam: co może niepisarza skłonić do czytania dzienników literata? Bo coś skłania, to widać po tym, jak się te opasłe dzienniki Mrożka i inne sprzedają. A ja nie rozumiem, jakim cudem kogoś normalnego może w ogóle interesować samoobnażający się pisarz.
Mnie oczywiście mało co pasjonuje bardziej. Dzienniki Máraia, Jüngera, Gombrowicza czy Iwaszkiewicza uwielbiam, przy czym popularność pierwszych dwóch rozumiem lepiej: mało w nich dziennika, a więcej małych esejów, felietonów i aforyzmów udających dziennik.
Ale już Iwaszkiewicz to przecież poznawanie wielkiego pisarza od najmniej przyjemnej strony, kabotyna, oportunisty, w Wiedniu widzi amerykańskich żołnierzy dwóch i jakże go brzydzą, okropni są, jeden rudy, a drugi arogancko żuje gumę. Ja to czytam, owszem, z wypiekami na twarzy, trochę jak literacki brukowiec, bo też chędożenie Miłosza w celi Konrada u bazylianów do tego gatunku literackiego należy, ale ja ciekaw jestem doli innego pisarza, bo odnoszę ją, proporcjom czyniąc zadość, do doli własnej, siebie z zewnątrz oglądanego szukam.
Gdybym nie był pisarzem zawodowym – albo krytykiem, któremu za rozumienie pisarzy, czy raczej za pisanie o pisarzach, płacą – to nawet gdybym hobbystycznie pisał książki, cóż by mnie tam Iwaszkiewicz diarysta obchodził, skoro nie musiałbym się wcale przejmować tym, kiedy przyjdzie zaliczka? Tak samo: uwielbiam kino, ale przeczytać dziennik aktora? Nie znoszę nawet wywiadów z aktorami czytać, bo zamiast artysty, w wywiadzie widzę najczęściej człowieczka w najlepszym razie przeciętnego.
No ale co robić, dzienniki Mrożka wciągają mnie jeszcze bardziej, bo Iwaszkiewicz akurat omija moment, który w tej chwili interesuje mnie najbardziej, to znaczy sytuację zawodowego pisarza trzydziestoletniego, a Mrożek nie omija.