Istnieją historycy, którzy skłonni są rozpoczynać wiek XX w 1914 r. i kończyć go w 1990 r. rozpadem systemu komunistycznego w Środkowo-Wschodniej i Południowej Europie. Nie jest to przejaw swoistego ekscentryzmu, lecz świadomość, że w tych właśnie latach mieliśmy do czynienia ze zjawiskami całkowicie nowymi i wyjątkowymi w swej koncentracji.
Paweł Jasienica nazwał kiedyś II Rzeczpospolitą napiwkiem historii. Oto Polakom tak ciężko doświadczonym przez los postanowiła dać chwilę radości, ale tylko chwilę. Pomiędzy pierwszą a drugą wojną. Wydaje się, że im bardziej oddalamy się w czasie od wydarzeń pierwszej połowy minionego stulecia, tym bardziej jesteśmy skłonni traktować je jako całość z antraktem dwudziestolecia międzywojennego.
Jerzy Holzer, znakomity znawca dziejów XX wieku, proponuje całościowe spojrzenie na dzieje Europy w latach 1914-1945, poprzedzone krótkim prologiem wprowadzającym w genezę pierwszej wojny. Autor podzielił tekst na krótkie rozdziały problemowe, co bardzo ułatwia lekturę. zacytujmy fragment dobrze ilustrujący metodę wykładu. Dotyczy zasad propagandy w czasie II wojny: „Całokształt problemów związanych z propagandą w walczących krajach sprowadza się do decyzji, jak dalece posługiwać się kłamstwem. Chodziło przy tym nie tyle o względy moralne, ile o skuteczność długofalową. między propagandą brytyjską z jednej a niemiecką i radziecką z drugiej strony, występowały zasadnicze różnice. Brytyjczycy uważali kłamstwo za broń nieskuteczną choć w niektórych krańcowych przypadkach stosowali je, raczej w formie przemilczeń niż otwartego mijania się z prawdą. W propagandzie niemieckiej i radzieckiej kłamstwo stosowane było na znaczną skalę, zwłaszcza gdy dotyczyło to własnej ludności i okresów klęski" (s. 461).
Ta książka bardzo różni się, na korzyść, od promowanej przez media rozrachunkowej tandety. Cieszyć się należy, że powstają w Polsce książki, dla których warto zrobić miejsce na półce.
Jerzy Holzer, Europa wojen 1914-1945. Świat Książki, Warszawa 2008, s. 552, cena 59,90 zł.
- Kup książkę w merlin.pl