Nowa muzułmańska moda

Przez ciasne uliczki arabskiego miasta uciekają cztery Amerykanki. Szybko, zważywszy na wysokość pantofelków na obcasach, ale napędza je strach przed siedzącym im na plecach tłumem rozgniewanych mężczyzn. W ostatniej chwili schronienia udzielają im kobiety odziane w czarne jak smoła nikaby. Chwilę później zrzucają je i oczom pierwszej modnisi Nowego Jorku Carrie Bradshaw oraz jej przyjaciółek ukazują się najdroższe i najmodniejsze stroje, między innymi od Louisa Vuittona. Skąd ta scena? Z filmu „Seks w wielkim mieście 2”. Świetnie też podsumowuje zjawisko, które właśnie przybiera na sile, czyli zainteresowanie świata mody klientkami z krajów muzułmańskich. Nie tylko tymi bajecznie bogatymi. Gdy na początku roku włoski dom mody Dolce&Gabbana stworzył niewielką kolekcję strojów dla kobiet ubierających się zgodnie z wytycznymi islamu, zebrał mnóstwo pochwał. Doceniono nie tyle same kreacje, co pomysł włączania potrzeb muzułmański klientek do modowych atelier. Oczywiście arabskie księżniczki od lat noszą kolorowe i kipiące seksem stroje włoskiego duetu, tyle tylko, że ukrywają je pod nikabami lub noszą wyłącznie w domu (czy raczej pałacu) lub we własnym, kobiecym gronie. Dolce&Gabbana tym razem zaprojektowali coś, w czym mogą wyjść na ulicę – oczywiście odpowiednio podrasowane drogą torebką czy obcasami – i nikogo nie urazić. Ramadanowy sezon mody Kolekcje kłaniające się muzułmańskiej elicie finansowej stworzyli nie tak dawno również Oscar de la Renta, Tommy Hilfiger czy Monique Lhuillier. Weszły one do butików i sprzedaży internetowej w czasie ramadanu, świętego miesiąca muzułmanów, który pod względem szału zakupowego przypomina, czy wręcz prześciga, chrześcijańskie Boże Narodzenie. Dziennikarze zastanawiają się, czy nie warto by wypromować nowego „sezonu” w światowej modzie. Przypomnijmy, że w tej chwili obowiązują dwa główne – wiosenno-letni i jesienno-zimowy, oraz jeden poboczny – resort, proponujący stroje wakacyjno-plażowe. Powody zainteresowania muzułmańskimi klientkami nie są trudne do odgadnięcia. – Na sto procent chodzi o pieniądze. I to ogromne – komentuje Michał Zaczyński, krytyk mody, autor bloga michalzaczynski.com. Konsorcja modowe liczą na klientów z Kataru, Omanu, Arabii Saudyjskiej, a nawet z Iranu, na który po zniesieniu amerykańskiego embarga otwiera się reszta świata. Według przeprowadzonych w 2013 r. badań muzułmanie wydają 266 mld dol. na ubrania i obuwie, więcej niż zakochani do szaleństwa w modzie Włosi i Japończycy razem wzięci. Do 2019 r. ta kwota ma się zwiększyć prawie dwukrotnie. Na rynku mody zadebiutuje niedługo „Vogue Arabia”, co najlepiej świadczy, jak poważnie traktowany jest bliskowschodni klient. Działające już internetowe wydanie żurnala zachwala amerykańskie celebrytki, takie jak Khloe Kardashian, Kendall Jenner czy Gigi Hadid, które podczas wizyty w meczecie w Abu-Dabi, poprzedzonej imprezą z okazji dziesięciolecia otwarcia gigantycznego centrum handlowego Mall of the Emirates, założyły islamskie nakrycia głowy. Afera napędza sprzedaż Na rzecz ekspansji burkini przemawiają problemy ważnych modowych rynków. Zaczyński wylicza: – W Chinach panuje recesja, wielkie domy mody zamykają swoje butiki, które w trakcie boomu gospodarczego otwierały nawet w niewielkich miastach. W Stanach Zjednoczonych i w starej Europie można zarobić na sprzedaży luksusowych ubrań coraz mniej. Chyba że te ostatnie kupują turyści z Bliskiego Wschodu. Nie jest zresztą sekretem, że od dekad zakupy robione przez arabskich szejków utrzymują paryskie domy mody. To zakrywające się publicznie nikabami damy najczęściej kupowały warte setki tysięcy euro ręcznie szyte suknie, najchętniej wyszywane koralikami lub kryształkami. Muzułmańskimi klientkami interesują się nie tylko projektanci z najwyższej półki, ale i popularne sieciówki, takie jak nieznane jeszcze w Polsce japońskie Uniqlo, ale też popularne u nas Zara, H&M czy Mango. Część z nich ma w ofercie charakterystyczne hidżaby, inne po prostu skromne, luźne stroje, które równie dobrze może nosić mormonka, ortodoksyjna Żydówka albo nielubiąca eksponować ciała ateistka. Modest fashion – taką nazwę zaproponowali koło 2009 r. blogerzy i krytycy mody – czyli skromna moda, nie musi być związana z religią. Aheda Zanetti, która stworzyła burkini, zapewnia, że kupują je nie tylko muzułmanki, ale także kobiety unikające słońca, bo strój szyje się z materiału chroniącego skórę przed oddziaływaniem promieniowania UV. Projektantka dodaje, że afera jej wręcz pomogła, bo napędziła sprzedaż. Jedną z niewielu osób ze środowiska mody, która zabrała głos w sprawie burkini, jest Pierre Berge, partner biznesowy i prywatny Yves’a Saint Laurenta: „Jestem wstrząśnięty. Przez prawie 40 lat pracy w domu mody uważałem, że rolą projektanta jest upiększanie kobiet, a także dawanie im wolności. Nie zaś sprzyjanie dyktaturze chcącej te kobiety ukryć przed światem”. Przypomnijmy, że Yves Saint Laurent dał kobietom smoking, aby pokazać im, że mogą mieć dokładnie to samo co mężczyźni – i to nie tylko w szafie – a do tego wymyślił pręt-à-porter, celebrował damską urodę. Urodził się przy tym i mieszkał w Maroku, a fascynację światem arabskim, tyle że w świeckim wydaniu, widać było w jego projektach. Strój polityczny Swoją drogą znamienne jest, że burkini-gate, podobnie jak większość skandali modowych z poprzedniego stulecia, dotyczy damskiego stroju. Sto lat temu gorszył widok kobiety bez gorsetu, potem tej z krótkimi włosami i w spodniach. Kolejna kontrowersja to mini, potem głęboki dekolt. W tym samym czasie, w którym Europejki walczyły o obyczajową wolność za pomocą mody, muzułmanki w krajach arabskich prowadziły swoje potyczki. Doskonale obrazuje to minutowy klip, nakręcony przez założycielkę portalu Muslimgirl.com Amani Alkhat, pokazujący, jak nosiły się uczestniczące w politycznych protestach kobiety, choćby w latach 20. XX w. w Kurdystanie, w latach 40. w Palestynie czy Algierii dziesięć lat później. A także przy okazji trwającej wojny w Syrii. „Szal zawiązany na głowie jest nie tylko strojem religijnym, ale też politycznym” – przekonuje Alkhat. Kobiety w Europie przez dekady walczyły, by móc pu