Ludzie i style

Piękny niewypał

Piękny niewypał. Co robić z odpadków porcelany? Sztukę!

Naczynia z kolekcji kolektywu Glitch Lab. Naczynia z kolekcji kolektywu Glitch Lab. Piotr Czyż
Porcelana to tworzywo, z którym niełatwo pracować nawet osobom z dużym doświadczeniem.

„Dobry dizajn jest estetyczny. Estetyka produktu jest integralną częścią jego użyteczności. Tylko dobrze wykonane przedmioty mogą być piękne” – brzmiała jedna z 10 zasad dobrego dizajnu Niemca Dietera Ramsa, uznawanego za jednego z najbardziej wpływowych projektantów XX w. Przez ponad 40 lat Rams tworzył minimalistyczne, ikoniczne dziś projekty dla marki Braun. Czy można dyskutować z mistrzem? Dziś już rozumiemy, że estetyczne nie znaczy idealne, a przemysł projektowy, tak jak inne dziedziny, ma znaczący wpływ na zmiany klimatyczne. Ciągłe produkowanie nowych przedmiotów stanie się w końcu niemożliwe, już teraz w wielu przypadkach wydaje się co najmniej nieodpowiedzialne. Tak jak wyrzucanie do śmieci rzeczy niedoskonałych.

Materiałem, który z powodu swoich właściwości sprawia wiele problemów, jest porcelana. To tworzywo, z którym niełatwo pracować nawet osobom z dużym doświadczeniem, jest podatne na odkształcenia czy pęknięcia, do tego wymagające w procesie produkcji dużo energii i wody, a przy tym nieprzetwarzalne – po wypaleniu nie możemy go odzyskać. W toku produkcji zawsze powstają odpady, czyli produkty drugiego i trzeciego gatunku. Taka porcelana ma rozmaite wady, jak drobne nakłucia w szkliwie czy niewielkie przebarwienia. Trzeci gatunek nie jest zdobiony, brak na nim też logotypu marki na spodzie naczynia. Takie wyroby możemy najczęściej kupić na wagę w namiotach rozstawionych przed fabrykami.

A gdyby zrobić z nich coś innego i nadać im wartość? Na taki pomysł wpadł kolektyw Glitch Lab – od angielskiego glitch, błąd systemu – czyli Arkadiusz Szwed, Marta Łempicka i Joanna Rymaszewska. – Przemysł od lat wywiera presję na idealną formę produktu, traktując wszystko, co odstaje od wyznaczonej normy jako wadę.

Polityka 24.2023 (3417) z dnia 05.06.2023; Ludzie i Style; s. 101
Oryginalny tytuł tekstu: "Piękny niewypał"
Reklama