Wolni czy bogaci?
Polacy chcieliby płacić podatki jak liberałowie, ale dostawać świadczenia jak socjaliści
Centrum im. Adama Smitha co roku wylicza symboliczny dzień, w którym przestajemy pracować na podatki i składki, a zaczynamy rzeczywiście zarabiać. Tym razem wypadł on 11 czerwca, co tradycyjnie jest dobrą okazją, żeby ponarzekać, jak dużo pieniędzy zabiera państwo.
Rzadko przy tym zresztą rozróżniamy, że tylko część tych środków idzie bezpośrednio do budżetu. Reszta ląduje przecież na naszych kontach emerytalnych czy trafia do Narodowego Funduszu Zdrowia. W zgodnej opinii podatki i składki są w Polsce wysokie, a do tego w dużej mierze źle wydawane.
Rosnące żądania
Kłopot w tym, że równocześnie nasze społeczeństwo ma coraz większe oczekiwania wobec państwa. Chcemy lepszej służby zdrowia, krótszych kolejek do lekarzy, dobrej opieki przedszkolnej dla naszych dzieci, efektywnego szkolnictwa, wygodnych dróg i pociągów, a do tego przyzwoitej emerytury na starość.
Trudno te postulaty pogodzić z chęcią płacenia niskich podatków. Jednak nasi politycy, od lewa do prawa, obiecują dalsze obniżanie danin. Nie ma w Polsce liczącej się partii, która przedstawiłaby program wyższych podatków i lepszych świadczeń. Pewnie dlatego, że nikt by jej nie uwierzył.
Skandynawskie zdrowie
Tymczasem wszystkie kraje europejskie, które stawiamy za wzór, mają podatki i składki na poziomie znacznie wyższym niż Polska. Słynący z dobrej opieki zdrowotnej i publicznej edukacji na wysokim poziomie Skandynawowie oddają swoim państwom dużą większą część dochodów niż my.
Warto o tym pamiętać, sprawdzając, jak zmienia się w Polsce Dzień Wolności Podatkowej. Amerykanie, często stawiani jako model niższych podatków niż Europa Zachodnia, muszą najczęściej z własnej kieszeni dopłacać do służby zdrowia czy szkolnictwa, jeśli chcą usług na wysokim poziomie.