Krzyż to nie mebel
Adama Szostkiewicza rozmowa o religijności młodych
Adam Szostkiewicz: – Czy polska młodzież jest religijna?
Prof. Józef Baniak: – Młodzież ma do kwestii religijnych podejście poważne, wiara nadal odgrywa ważną rolę w osobistym życiu ponad 60 proc. badanych. Gorzej jest z religijnością widzianą przez pryzmat choćby praktyk religijnych, nastawienia do Kościoła instytucjonalnego i kleru parafialnego czy do katechetów.
Czy jest jakiś dominujący wśród młodych typ religijności?
Przed laty prof. Edward Ciupak, nestor badań nad religijnością, podzielił młode pokolenie katolików polskich na trzy grupy: „(…) jedna jest absolutnie wyobcowana z kultury religijnej, następna kultywuje tradycje, a trzecia grupa postrzega religię w nowy sposób. Z badań wynika, że chodzi też o zjawisko indywidualizacji idei Boga. Młodzi nie widzą Boga w kościele, nie uczęszczają na nabożeństwa, ale integrują ideę Boga w sposób zindywidualizowany, modlą się i rozmawiają z Bogiem”. To właśnie ostatnie podejście jest dość typowe dla moralnej świadomości dzisiejszej młodzieży polskiej, zwłaszcza tej najmłodszej – ze szkół podstawowych i gimnazjów. Młodzi mają dziś większe poczucie wolności religijnej i moralnej oraz potrzebę niezależności od Kościoła instytucjonalnego i od księży, odważniej kwestionują etykę chrześcijańską, zwłaszcza dotyczącą życia seksualnego.
Pan prowadził badania religijności młodzieży gimnazjalnej. Może w tej grupie sytuacja zmienia się wolniej?
Moje badania wśród gimnazjalistów (w 2008 r.) obalają wszelkie złudzenia w tym zakresie.