Szkoły przyjazne nastolatkom LGBT+ to miejsca, w których nie ma dyskryminacji rówieśniczej i wykluczania, pary jednopłciowe mogą tańczyć poloneza na studniówce, odbywają się warsztaty antydyskryminacyjne i Tęczowy Piątek. Do osób transpłciowych wszyscy zwracają się imieniem, które same dla siebie wybrały, zgodnie z odczuwaną płcią – mówi inicjator rankingu Dominik Kuc.
Akcję po raz pierwszy zorganizowano w 2018 r. w Warszawie, w tym roku obejmie całą Polskę. Oceniać można wszystkie szkoły ponadpodstawowe – także te katolickie, prywatne czy plastyczne. Na specjalnie stworzonej platformie internetowej z bazy placówek trzeba wybrać jedną, a potem anonimowo, bez podawania wrażliwych danych, odpowiedzieć na 17 zamkniętych pytań dotyczących postaw nauczycieli, dyrekcji, rówieśników. Oceny zbierane są od wszystkich osób pracujących w szkole, ale ostatecznie w rankingu będą brane pod uwagę tylko te od uczniów i uczennic. – W tym roku szczególnie chcemy premiować te miejsca, w których w tak trudnej sytuacji społeczno-politycznej jest odwaga, by zajmować się równością – tłumaczy Kuc.
Żeby zestawienie było reprezentatywne i liceum czy technikum pojawiło się w rankingu, potrzeba odpowiedzi minimum 30 osób. Ostatecznie szkołom przyznawanych jest od jednej do pięciu gwiazdek. Te, które znajdą się w pierwszej dziesiątce, otrzymają Dyplomy Równości. Te z ogona rankingu dostaną zaś rekomendacje różnych równościowych rozwiązań do wprowadzenia od zaraz.
Drogowskaz dla młodych
W ostatniej edycji rankingu pierwsze miejsce zajęło I Społeczne Liceum Ogólnokształcące „Bednarska” w Warszawie. To szkoła znana m.in. z tego, że w 2019 r. maturzyści na swojej studniówce najpierw odtańczyli najzwyklejszego poloneza, a później w parach jednopłciowych – „poloneza równości”. W ten sposób chcieli wesprzeć osoby LGBT. W ramach Tęczowego Piątku organizowano w „Bednarskiej” dyskusje z aktywistami organizacji pozarządowych, a na ścianie w stołówce zawisł duży plakat ze zdjęciami z parad równości, tęczowymi symbolami, przypinkami, flagami.
Niektóre szkoły, jak XXX Liceum im. Śniadeckiego w Warszawie, chwaliły się swoją pozycją w rankingu na stronie internetowej oraz w czasie tzw. dni otwartych. W części placówek Dyplomy Równości wywieszano obok tych z „Perspektyw”.
Szkoły, które otrzymały słabe oceny od swoich tęczowych uczniów, zwykle chcą się poprawić. – To kolejna zaleta naszego badania. Kiedy mówi się o tym, że duża część uczniów LGBT doświadcza w szkołach przemocy albo ma myśli samobójcze, szkoły i nauczyciele często stosują mechanizm wyparcia. Dominuje postawa: to na pewno nie u nas, to nie nasi uczniowie. Ranking takie twierdzenie obala i pokazuje, w których konkretnie szkołach są problemy – mówi Dominik Kuc.
I dodaje: – Nie chcemy zastępować „Perspektyw” czy rankingu maturalnego, ale wyniki naszej tęczowej akcji naprawdę są drogowskazem dla wielu uczniów, którzy mają poczucie sprawczości i przekonanie, że w jakiś sposób pomagają młodszym kolegom i koleżankom w tym, by wybierając szkołę średnią, trafili do bezpiecznego środowiska.
Mapa równości. Wyniki w czerwcu
O konkretne rozwiązania dopytują zwłaszcza osoby transpłciowe. Najczęściej chcą wiedzieć, czy w danej szkole można posługiwać się imieniem preferowanym, a nie „deadname′em” z metryczki.
Z badania w warszawskich szkołach wynika, że widzialność właśnie tej grupy uczniów, a więc także ich potrzeb, w ostatnim czasie wzrasta. Dotychczas w stolicy nie było takiej szkoły, której uczniowie wskazaliby, że nie znali żadnej osoby transpłciowej w gronie kolegów i koleżanek. Jeśli chodzi o możliwość stosowania imienia preferowanego, zgodnego z tożsamością płciową, dotychczas dominowały – w pięciostopniowej skali, od „zawsze” do „nigdy” – odpowiedzi „często”. Na mapie 140 w pełni przebadanych warszawskich szkół, które wzięły udział w ankiecie, nie było miejsca, w którym taka możliwość w ogóle nie wchodziłaby w grę.
Jaka sytuacja jest w innych miastach, dowiemy się z tegorocznej edycji rankingu. Głosować można do 30 maja. Dyplomy Równości zostaną rozdane na początku czerwca. Wyniki można śledzić na bieżąco na stronie maparownosci.pl.