Szykany w imię Boże. Czarnek w starciu z naukowcami przechodzi od słów do czynów

13 maja 2023

Minister edukacji Przemysław Czarnek Tomasz Jastrzębowski / East News

Jeszcze nigdy w historii Polski po 1989 r. nie zdarzyło się, aby minister odpowiedzialny za naukę publicznie groził represjami placówce naukowej. W tej całej żenującej historii jest jednakże coś bardzo pozytywnego.

Wolność nauki i wolność słowa w przestrzeni akademickiej były dotąd świętością. I nawet jeśli urzędnicy dopuszczali się represji (jak prezydent Andrzej Duda, odmawiając podpisania nominacji profesorskiej dla Michała Bilewicza, zajmującego się m.in. badaniem antysemityzmu), to nie śmieli wprost przyznawać, z jakiego powodu je stosują. Inaczej jest w przypadku dr. hab. Przemysława Czarnka, który z charakterystycznym dla siebie samozadowoleniem pogroził restrykcjami finansowymi placówce zatrudniającej prof. Barbarę Engelking, wybitną badaczkę Zagłady i stosunków polsko-żydowskich w latach 40. XX w., czyli Instytutowi Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, a następnie groźbę tę spełnił.

O Polakach tylko dobrze

Kolejna bariera na drodze do dyktatury została przełamana. A w dodatku tym razem kontekst skandalu jest antysemicki. Kara, jaka spotkała IFiS PAN, podobnie jak wcześniej prof. Bilewicza, ma jedną jedyną przyczynę: oboje „mają czelność” mówić o polskich winach względem Żydów. Tymczasem w łaskawości swojej PiS zgadza się wyrzekać antysemityzmu, pod jednym wszakże, lecz bardzo stanowczym warunkiem: że Żydzi i ich przyjaciele (akurat prof. Engelking nie jest Żydówką) nigdy nie będą mówili źle o Polakach. Żadnych Polakach. Niezależnie od tego, czy mówią prawdę, czy nie. Wdzięczność wobec władz polskich za potępianie antysemityzmu oraz wdzięczność wobec Polaków ratujących Żydów wymaga, aby prawda o tych, co zabijali Żydów, pozostała ukryta i przemilczana.

Jan Hartman

Filozof i publicysta, rocznik 1967, z pochodzenia wrocławianin, absolwent KUL, w latach 1990–2018 mieszkał w Krakowie, a obecnie w Warszawie. Jest profesorem filozofii na UJ (na Wydziale Nauk o Zdrowiu). Napisał ponad dwadzieścia książek z różnych dziedzin filozofii oraz podręczników. Zajmuje się metafilozofią, filozofią polityki, etyką i bioetyką. Od wielu lat uprawia publicystykę i komentuje wydarzenia polityczne. Oprócz „Polityki” współpracował lub współpracuje z kilkunastoma tytułami, m.in. „Przeglądem Politycznym”, „Gazetą Wyborczą”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Przekrojem”, „NIE”. W 2002 r. otrzymał nagrodę premiera za rozprawę habilitacyjną, a w 2009 nagrodę Grand Press w kategorii publicystyka.

Liberał o nachyleniu socjaldemokratycznym. Natura dość łagodna i koncyliacyjna, jakkolwiek ze skłonnościami neurotycznymi i upodobaniem do ironii. Może dlatego uchodzi za radykała, wszelako niesłusznie. W stanie wojennym tzw. wyrostek – rozrzucał ulotki itp. Potem uprawiał taternictwo i nadal lubi góry. Sporo politykował. Był członkiem Unii Wolności, blisko współpracował z SLD, a w latach 2012–14 współtworzył Twój Ruch. Założył i przez 25 lat prowadził czasopismo filozoficzne UJ „Principia”. Ma córkę Zofię. Więcej informacji o sobie (i nie tylko) zawarł w książce „Spowiedź antychrysta”.