Goeckce Yesilyurt, wychowana i wykształcona w Niemczech Turczynka z dyplomem architekta, wcale się tej niechęci nie dziwi. Kandydat na Niemca musi spełniać kilka wstępnych warunków – w zależności od sytuacji rodzinnej od 5 do 8 lat legalnie mieszkać w Niemczech, mieć zezwolenie na stały pobyt, stałą, wystarczającą na utrzymanie własne (i rodziny) pracę, a także znać język. Nie może być przy tym karany ani związany z jakąkolwiek organizacją terrorystyczną. Ale najbardziej dotkliwe jest to, że przed przyjęciem niemieckiego musi zrzec się swojego dotychczasowego obywatelstwa.
– I w zasadzie do niedawna – tłumaczy Goeckce – nie było z tym problemu. Turcy zrzekali się chętnie, bo dość szybko i bez biurokratycznej mitręgi odzyskiwali utracone paszporty, bo władze w Turcji nie chciały tracić swoich obywateli. Niemcy zorientowali się jednak w tym procederze. Goeckce pamięta, jak kilka lat temu naturalizowani Turcy, także z jej duisburskiej dzielnicy, otrzymali pismo, w którym stosowny urząd chciał wiedzieć, czy posiadają również obywatelstwo tureckie. Adresatów poinformowano, że za fałszywe zeznanie grozi im kara. Ci, którzy uczciwie przyznali się do posiadania dwóch paszportów, dowiedzieli się wkrótce, że już nie są Niemcami; ci, którzy zataili prawdę, trzymają ją nadal w tajemnicy. Niemcy szacują, że około 400 tys. Turków posiada nielegalne w Niemczech i legalne w Turcji podwójne obywatelstwo.
Kraj imigracyjny
Wyzbycie się tureckiego paszportu stawia gastarbeiterów przed nie lada problemem – jak bez niego wrócić do Turcji na stare lata, kupić ziemię, nabyć nieruchomość, dochodzić uprawnień emerytalnych? Z tych powodów starsze pokolenie nie występuje o niemieckie obywatelstwo. Młodsze, zwłaszcza to wykształcone w niemieckich uczelniach, waży argumenty za i przeciw i często dochodzi do wniosku, że niewarta skórka wyprawki.