Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Świat

Pan na piaskach

SYLWETKA: Muammar Kaddafi

Muammar Kadafi, 1973. Muammar Kadafi, 1973. Genevičve Chauvel/Sygma / Corbis
Kiedyś promienny kapitan i uwielbiany wódz rewolucji, potem satrapa na progu obłędu. Dlaczego Muammar Kadafi doprowadził Libię do wojny domowej?
1984.Bettmann/Corbis 1984.

Inspirację do rewolucji sprzed 42 lat znalazł w Egipcie, największym kraju arabskim, gdzie w 1952 r. grupa poruczników i kapitanów pod wodzą podpułkownika Gamala Abdela Nasera obaliła monarchię. Spiskowcy pokazali narodom arabskim, że usunięcie słabych, zmurszałych reżimów, kojarzonych z zależnością od europejskich mocarstw, wcale nie jest takie trudne.

W Afryce był to czas szczególny, trwała dekolonizacja, budziły się nieznane wcześniej nacjonalizmy, w tym arabski, pod którego hasłami Egipt szybko dokonał wielkiego skoku emancypacyjnego. Rewolucyjny powiew znad Nilu uzmysłowił Arabom od Mauretanii po Syrię i Irak, że oprócz religii i języka – mimo różnic między szyizmem a sunną i różnych dialektów – połączyć może ich także duma z tego, że są Arabami. W klimacie narodowych ambicji wychowywano młode pokolenia w wielu państwach arabskich, także w Libii. A że impuls do zmian w Egipcie wyszedł z wojska, także grupa młodych oficerów libijskich pod wodzą Muammara Kadafiego postanowiła pójść śladem Nasera i w 1969 r. przeprowadzić rewolucję u siebie.

Ta wybuchła z pewnym opóźnieniem. O pokoleniu rewolucyjnym wiele mówi fakt, że kalendarz przewrotu pokrzyżowała pewna egipska piosenkarka, uwielbiana wówczas przez cały świat arabski. W pierwotnie wyznaczonym dniu przewrotu wielka Um Kalsum dawała koncert na stadionie w Bengazi i młodzi oficerowie, wielbicie talentu artystki, musieli pojechać na jej występ. Wielką rewolucję trzeba było przełożyć.

Zamach stanu

Przewrót 1 września 1969 r. nie był zadaniem trudnym, stronnicy monarchii nie stawiali oporu.

Polityka 10.2011 (2797) z dnia 04.03.2011; Świat; s. 50
Oryginalny tytuł tekstu: "Pan na piaskach"
Reklama