W sobotę zakończył się szczyt UE w Porto, zorganizowany przez portugalską prezydencję w Radzie UE. Choć jego głównym tematem miała być obrona europejskiego modelu socjalnego, to niedawny pomysł administracji Joego Bidena szybko wymusił dyskusję o patentach szczepionkowych. Unia w tej dziedzinie jest reprezentowana na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO) przez Komisję Europejską, która dysponuje głosami 27 krajów po upoważnieniu przez Radę UE – w praktyce na zasadzie jednomyślności, choć formalnie wystarczyłoby głosowanie większościowe 27 ministrów.
Unia się dystansuje
Stany Zjednoczone na razie nie przedstawiły szczegółów swej propozycji, choć reguły WTO przewidują kilka form ograniczania ochrony patentowej. „Rezygnacja z ochrony własności intelektualnej szczepionek na covid na krótką metę nie jest żadnym cudownym środkiem. Jesteśmy gotowi do rozmów, gdy tylko zostanie przedłożona konkretna propozycja. Wszyscy się zgadzamy, że teraz musimy zwiększyć produkcję szczepionek na świecie” – mówił szef Rady Europejskiej Charles Michel, dystansując się do pomysłu Bidena.
Kanclerz Angela Merkel (była jednym z trojga przywódców, którzy nie przylecieli na szczyt, lecz łączyli się telekonferencyjnie) wypowiedziała się przeciw jeszcze przed spotkaniem w Porto. A przykładowo premier Morawiecki już w marcu popierał przymusowe licencjonowanie produkcji szczepionek, co jest jedną z form ograniczenia ochrony patentowej. Jednak teraz Unia dość zgodnie podkreśla, że ewentualne zniesienie patentów na szczepionki covidowe nie przyniosłoby zmiany w najbliższym roku, półtora.