Szkocja dalej od niepodległości. Ważny wyrok brytyjskiego Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy na Wyspach orzekł, że drugi plebiscyt w sprawie niepodległości Szkocji może się odbyć tylko pod warunkiem, że zgodzi się na to rząd w Westminsterze. Tymczasem rośnie liczba niezadowolonych z brexitu i kierunku, w którym zmierza Wielka Brytania.

Decyzja zapadła w środę o godz. 11 polskiego czasu. Sąd Najwyższy jednogłośnie orzekł, że szkocki parlament, a więc jedna z gałęzi zdecentralizowanych władz utworzonych w wyniku reform, tzw. Devolution wprowadzonych przez pierwszy rząd Tony’ego Blaira, nie może sam rozpisać referendum w sprawie niepodległości kraju. Zgodę na to muszą wyrazić władze centralne, czyli parlament brytyjski obradujący w Londynie. To od lat gorący spor, bo powstała w 1998 r. szkocka legislatura rościła sobie prawa do decydowania o własnej przyszłości, co z kolei podważali zwłaszcza angielscy posłowie w Izbie Gmin. Jednym z argumentów przeciwko przyznaniu Pałacowi Holyrood (siedziba parlamentu Szkocji) tego prawa była tzw. West Lothian Question, czyli gigantyczna luka w podziale administracyjnym Wielkiej Brytanii.

Dyskryminowani Anglicy

Rząd Partii Pracy, decentralizując władzę w drugiej połowie lat 90., przekazał szereg kompetencji i utworzył nowe instytucje w Walii, Szkocji i Irlandii Północnej, ale podobny proces nigdy nie został przeprowadzony względem Anglii, największego i najbogatszego kraju wchodzącego w skład Królestwa. Angielscy politycy stali się w pewnym sensie ofiarami kompetencyjnej dyskryminacji, bo gdy ich koledzy i koleżanki z pozostałych krajów członkowskich mogą w Westminsterze głosować nad ustawami dotyczącymi Anglii i Anglików, oni sami mają w najlepszym razie ograniczony wpływ na los Irlandczyków z północy, Walijczyków i Szkotów.

Wszystko rozbija się bowiem o to, że nie istnieje osobna legislatura dla angielskich spraw. Spór odżywał przy każdej debacie o przyszłości Brytanii i ewentualnej reformie konstytucyjnej –

Nicola Sturgeon

Szkocja

Wielka Brytania

Mateusz Mazzini

Socjolog, reporter, latynoamerykanista. Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego, studiował też na Narodowym Uniwersytecie Walijskim, w Kordobie i Bilbao. Pisze o europejskiej skrajnej prawicy, populizmie, krajach Ameryki Łacińskiej, Globalnego Południa, wydarzeniach na Zachodzie i południu Europy. Nominowany do Grand Press 2020 w kategorii „reportaż prasowy”. Laureat dziennikarskich stypendiów przyznawanych przez „Deutsche Welle”, Balkan Insight i Balkan Investigative Reporting Network. Autor książki „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Przeglądem”, publikował też m.in. na łamach „Washington Post”, „Foreign Policy”, „El País" i „Foreign Affairs”. W TVP World prowadzi „Wider View”, cotygodniowy program o sprawach międzynarodowych.

Rozwiń