Archiwum Polityki

Parowce na powstańców

W tłumieniu powstania styczniowego, które wybuchło 145 lat temu, udział brały nie tylko piesze i konne pułki carskiej armii. W tym celu stworzono również na Wiśle flotyllę, która operowała od lutego 1863 do lipca 1864 r.

W pierwszych miesiącach 1863 r., krótko po wybuchu powstania, namiestnik Królestwa Polskiego wielki książę Konstantin Nikołajewicz Romanow (honorowo noszący stopień generała-admirała) zaproponował utworzenie na Wiśle flotylli złożonej z uzbrojonych statków parowych i żaglowo-wiosłowych. Jako obsadę tych jednostek przewidziano jedną z kompanii tzw. gwardiejskogo fłotskogo ekipaża. Formacja ta, której nazwę można tłumaczyć jako gwardyjską załogę okrętową, została utworzona 16 lutego 1810 r. Jej zadaniem była ochrona przepraw rzecznych i mostów dla wojsk lądowych oraz zaopatrywanie armii drogami wodnymi. Uczestniczyła w tej roli m.in. na Wiśle podczas kampanii 1813 i 1831 r.

Pomysł namiestnika został zaakceptowany i krótko potem na obsadę flotylli wyznaczono stacjonującą w Sankt Petersburgu 4 kompanię ekipaża pod dowództwem kapitana-lejtnanta Konstantina Niebolsina (dowódcy jachtu cesarskiego „Koroliewa Wiktoria”). W jej skład wchodziło pięciu lejtnantów (Aleksandr Martianow, Nikołaj Matiuszkin, Nikołaj Niewachowicz, Aleksiej Pazuchin oraz Aleksandr Rembielinskij), 20 podoficerów, 6 muzyków, 150 marynarzy i dwóch koniuszych. W ciągu doby jednostka była gotowa i 6 lutego wyruszyła koleją do Warszawy. Tu została przedstawiona namiestnikowi, a następnie zakwaterowana w koszarach Cytadeli (noszącej wówczas nazwę Aleksandrowskiej).

Namiestnik nakazał niezwłoczne utworzenie flotylli z tych środków, jakie były pod ręką: jednodziałowej żelaznej kanonierki wiosłowej Nr 1, żelaznej barki towarowej, ośmiu drewnianych szalup i dwóch prywatnych łodzi zarekwirowanych w Warszawie. W Nowogieorgijewsku (taką nazwę nosił w latach 1834–1915 Modlin) przejęto od wojsk inżynieryjnych łódź kanonierską Nr 2 (uzbrojoną w rodzaj lekkiej haubicy, tzw.

Polityka 9.2008 (2643) z dnia 01.03.2008; Historia; s. 76
Reklama