Archiwum Polityki

Alicja w krainie mangi

Japońska animacja, zwana anime, to rozrywka masowa, a jednocześnie sztuka wywodząca się z bogatej tradycji tamtejszego komiksu. Najsławniejszym twórcą w tej branży jest Hayao Miyazaki, uhonorowany ostatnio Oscarem za film „W krainie bogów”, który wchodzi właśnie na ekrany naszych kin.

Źródeł japońskiego komiksu, czyli mangi, upatruje się w symbolicznych rysunkach buddyjskich mnichów. Z papierowych zwojów zostały one w XIII i XIV w. przeniesione na ściany świątyń i nabrały charakterystycznego stylu, przesadnie podkreślającego wybrane cechy postaci. W XVII w. zaczęto je wykonywać na drewnianych blokach. Książki z rysunkami pojawiły się w XVIII w. Przypominały współczesne komiksy, łączyły bowiem tekst z obrazkami. Zyskały dużą popularność dzięki tematyce – dominowały w nich wątki erotyczne i satyryczne.

Termin manga pojawił się jednak dopiero dwa wieki temu. Za jego autora uważa się artystę znanego jako Hokusai, który od 1815 r. zaczął tak właśnie nazywać swoje prace. Zwrot powstał z połączenia dwóch słów: man, oznaczającego jednocześnie ulotny, nieodpowiedzialny i niezależny ode mnie, oraz ga, oznaczającego obrazek. Manga przeszła kilka zmian technicznych – pod wpływem artystów zachodnich wprowadzono m.in. dymki z wypowiedziami bohaterów. Od początku XX w. popularność gatunku rosła głównie dzięki obecności w gazetach.

Za ojca gatunku w jego nowoczesnej formie uchodzi Osamu Tezuka. Japonia otwierała się po drugiej wojnie światowej na świat, wpływy te widać również w komiksie. Tezuka przyznawał, iż jest pod dużym wrażeniem niemieckich i francuskich filmów, na których uczył się wykorzystywania perspektywy, zbliżeń i nietypowych punktów widzenia. Zadbał też, aby manga trafiała do zróżnicowanych odbiorców, zarówno do najmłodszych, jak i do najstarszych.

Dziś manga cieszy się w Japonii tak ogromnym powodzeniem, że specjaliści z ogromnym trudem szacują nie tylko liczbę publikowanych komiksów, ale nawet poświęconych jej magazynów. Grupa najważniejszych publikacji obejmuje 13 tygodników, około 10 dwutygodników i 20 miesięczników wydawanych przez najważniejszych wydawców.

Polityka 14.2003 (2395) z dnia 05.04.2003; Kultura; s. 58
Reklama