Polityka o historii. Odc. 92
Gnoza, mistycyzm, kabała i Kościół. Posłuchajcie, zanim sięgniecie po Dana Browna
W najnowszej powieści Dana Browna „Tajemnica tajemnic” autor serwuje nam znów wybuchową mieszankę półprawd dotyczących kabały, żydowskiej mistyki i pseudonauki o świadomości. Ponieważ nie ma ona wiele wspólnego ze starożytną mistyką i gnozą, przypomina, że kiedyś obietnicy zbawienia upatrywano w wiedzy tajemnej. W najnowszym odcinku „Polityki o historii” zapraszamy wszystkich do rozmowy o starożytnym mistycyzmie i gnozie – jednymi z najbardziej fascynujących i tajemniczych fenomenów w dziejach religii.
Dr Sławomir Poloczek, badacz początków chrześcijaństwa z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz współtwórca „Podcastu historyków”, opowiada, skąd wziął się mistycyzm – czy był odpowiedzią na kryzys religii, reakcją na niewystarczalność rytuałów, czy też próbą doświadczenia Boga bez pośredników. Tłumaczy, czym ten żydowski, a potem chrześcijański mistycyzm różnił się od starożytnych kultów misteryjnych, jak ten bogini Izydy, Mitry czy Dionizosa i Demeter w Eleusis. I zadaje pytanie, czy mistykiem można nazwać św. Pawła lub Konstantyna Wielkiego oraz kiedy i dlaczego Kościół zaczął zwalczać chrześcijańskie sekty gnostyczne – czy chodziło mu o teologię, czy raczej o kontrolę nad wspólnotą?
Jeśli kogoś po lekturze ostatniej książki Browna interesuje, na ile starożytna żydowska ezoteryka ma coś wspólnego z pojawiającą się w średniowieczu żydowską kabałą i czy każdy mistyk był od razu gnostykiem, a gnostyk mistykiem oraz jaką rolę w gnozie chrześcijańskiej odgrywały kobiety, w tym Maria Magdalena, zapraszamy do wysłuchania nowego odcinka naszego podkastu.
Posłuchajcie koniecznie, zanim ktoś znów obieca wam, że tajemnica zbawienia kryje się w kodzie zapisanym w neuronach.