Drugi obieg w PRL: w podziemiu, ale bez cenzury

Wraz z powstaniem przed 40 laty Komitetu Obrony Robotników ukazały się pierwsze niezależne czasopisma. To był początek działalności największego podziemnego ruchu wydawniczego.

East News, AN/• Początkowo pisma drugiego obiegu były rozpowszechniane na wzór samizdatu, czyli przepisywane w kilku egzemplarzach przez każdego z czytelników.

Jednym z założeń funkcjonowania KOR była jawność działania (patrz POLITYKA 39). W tej sytuacji konieczne było znalezienie formuły komunikowania się ze społeczeństwem. Pomysł rozpowszechniania tekstów poza cenzurą nie był nowy; inspirację mogły stanowić polskie tradycje wydawania prasy konspiracyjnej, ale nie tylko. Kiedy rodził się polski drugi obieg wydawniczy, w ZSRR już od prawie 20 lat funkcjonował samizdat. Teksty poza systemem cenzury rozpowszechniano tam po prostu poprzez przepisywanie ich w kilku egzemplarzach przez każdego z czytelników, który następnie przekazywał je dalej. Przed 1976 r. polscy opozycjoniści nie podejmowali na większą skalę takich prób.