Wirusolodzy w 2002 r.: Już dziś trzeba minimalizować skutki kolejnej pandemii

Zupełnie niedawno, bo w 1968 r., grypa uśmierciła pół miliona ludzi! Od tego czasu rozwój biologii przyczynił się znacznie do zrozumienia mechanizmu zakażenia. Czy to jednak wystarczy, by zapobiec katastrofie, jeśli pojawi się na świecie nowy zjadliwy wirus?

Grypa atakuje przeważnie jesienią i w zimie, gdy robi się mokro i chłodno. W Polsce najwięcej zachorowań obserwuje się na początku roku. Wysoka gorączka i bóle mięśni mogą przykuć do łóżka na kilkanaście dni nawet ludzi młodych i silnych. Najniebezpieczniejsze są jednak powikłania grypy dla osób starszych, niedożywionych, z przewlekłymi schorzeniami. Co roku tysiące takich ludzi umiera na skutek zakażenia grypą. I do tego jesteśmy, rzec można, przyzwyczajeni.

Grypa bowiem towarzyszy ludziom od wieków, a jej epidemie splatają się nieraz z ważnymi wydarzeniami historycznymi. „Tysiąc dziewięćset trzydziesty czwarty rok. Szedł ważny, niezwykły pełen nagłych spraw i bolesny. (...) Tej samej zimy wybuchła na Podhalu grypa. Ludzie zarażali się i marli jak muchy” – pisał Jalu Kurek w swojej słynnej powieści „Grypa szaleje w Naprawie”. W jego czasach grypa bez trudu przerywała nędzne życie wygłodzonych do granic wytrzymałości chłopów z małej górskiej wioski. Ale grypa szalała na całym świecie atakując zarówno biednych jak i bogatych.

Co pewien czas wyjątkowo zjadliwa forma wirusa grypy wywołuje pandemię – w XX w. zdarzyły się one trzykrotnie. W 1918 r. szalała hiszpanka, w 1957 r. grypa azjatycka. Z ostatnią pandemią spowodowaną przez wirus o nazwie Hongkong mieliśmy do czynienia 34 lata temu. Kiedy dojdzie do następnego ataku? Niestety, grypa podczas pandemii ma przebieg inny niż zwykle – zjadliwość wirusa zwiększa się, więc liczba powikłań i śmiertelność wzrasta. Na hiszpankę zmarło w ciągu tylko jednego roku – według różnych szacunków – od 20 do 40 mln osób (zarazek ten był więc największym i najbardziej skutecznym zabójcą XX w.