W szeregach Prawa i Sprawiedliwości dochodzi do napięć

Na posiedzeniu rady politycznej działacze usłyszeli od prezesa, że Platforma miała po roku wyższe notowania, że PiS zdobył większość w Sejmie dzięki szczęściu i że wokół partii kręci się wiele osób, które myślą tylko o sobie i o tym, jak zarobić dzięki znajomościom z politykami u władzy. Że w partii – jak relacjonowała „Gazeta Wyborcza” – „są różne spiski”, a on wie, „kto z kim”. Kaczyński kolejny też raz – choć nie wprost – ponaglił Beatę Szydło, by wreszcie oddała Mateuszowi Morawieckiemu władzę nad gospodarką. Prezes PiS powtarza to publicznie od kwietnia, wciąż bez widocznych rezultatów. Być może w najbliższych tygodniach się to zmieni. Wśród stronników Morawieckiego kiełkuje pomysł, by niedecyzyjną Radę Rozwoju zastąpić Komitetem Ekonomicznym Rady Ministrów, którego szefem z realną władzą zostałby minister rozwoju. Zabawnym, choć zapewne nie dla wszystkich, przykładem, jak władca PiS steruje krajem, są losy odwołanego w zeszłym tygodniu członka zarządu PKP Jarosława Kołodziejczyka. Został zdymisjonowany za brak współpracy przy rządowym projekcie Mieszkanie plus. – Dzisiejsza decyzja jest niezbędna do usprawnienia i przyspieszenia realizacji jednego z najważniejszych programów rządu – tłumaczył minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Ale był tylko wykonawcą – spóźnionym – woli Kaczyńskiego, który parę dni wcześniej na posiedzeniu rady politycznej zżymał się, dlaczego zarząd PKP nie został jeszcze odwołany. Kluczowe w wystąpieniu prezesa na radzie politycznej było jednak uderzenie w Dawida Jackiewicza, będące zapowiedzią jego dymisji. Los ministra skarbu został przypieczętowany przed kilkoma tygodniami. Gdy na Forum Ekonomicznym w Krynicy rozmawialiśmy z jednym z polityków i rzuciliśmy, że chcemy zrobić wywiad z ministrem Jackiewiczem, nasz rozmówca odparł: – Z Jackiewiczem? To musicie się spieszyć. To do Jackiewicza odnosiły się słowa Kaczyńskiego o ludziach kręcących się wokół partii, zjawisku, które „trzeba wypalić gorącym żelazem”. Podobno na biurku Kaczyńskiego znalazł się raport o powiązaniach Adama Hofmana, byłego rzecznika partii, z firmami piarowymi i lobbingowymi związanymi z poprzednią władzą. A Hofman to jeden z najbliższych przyjaciół Jackiewicza. Odejście ministra Szydło ogłosiła „na miękko”. Minister odszedł, powiada premier, bo wykonał zadanie likwidacji resortu. Techniczne sprawy załatwi już coraz mocniejszy w rządzie Henryk Kowalczyk. Ale to tylko zasłona dymna; likwidację resortu miał od A do Z przeprowadzić Jackiewicz. A następnie albo objąć inny resort, albo wejść do ważnej spółki. Dziś jego przyszłość rysuje się ponuro. W piątek do boju ruszyło CBA: agenci mają skontrolować kluczowe spółki Skarbu Państwa pod kątem umów o doradztwo, marketing czy usługi prawnicze z lat 2015–16. A więc już za „dobrej zmiany”. Dowiedzieliśmy się, że firma zaprzyjaźniona biznesowo i towarzysko z Adamem Hofmanem – R4S – którą założyli Michał Wiórkiewicz (asystent byłych premierów Marcinkiewicza i Kaczyńskiego) i były rzecznik policji Mariusz Sokołowski, organizowała szkolenia z wystąpień publicznych dla członków zarządu dla Grupy Azoty. Kilka dni przed wyborami KGHM też podpisała z R4S umowę na doradztwo, obowiązywała ona do końca zeszłego roku. Nasi rozmówcy spodziewają się czystki w zarządach. Brudziński rośnie, Lipiński słabnie – Rada polityczna wybrała tych, których należało wybrać – podsumował jej ostatnie posiedzenie Kaczyński, skromnie przemilczając fakt, że żadnych wyborów nie było, bo sam wskazał zarówno wiceszefów partii, jak i członków komitetu politycznego. Kandydaci Kaczyńskiego nie mieli problemów, każdy z sześciorga wiceprezesów dostał ponad 90 proc. głosów. Najwięcej przeciwników miał Adam Lipiński – 22 na ponad 300 głosujących. Oprócz niego stanowiska wiceprezesów utrzymali Beata Szydło (4 głosy na „nie”), Mariusz Kamiński (7) i Antoni Macierewicz (16). Nowi w tym gronie to Mariusz Błaszczak (przy 6 głosach przeciwnych) i Joachim Brudziński (przy 16). Brudziński pozostał szefem komitetu wykonawczego, czyli nadal kieruje partyjnymi strukturami. Jeśli stanowisko wiceprezesa to dodatkowa gwiazdka na pagonie – jak żartował Kaczyński – to Brudziński ma ich dziś najwięcej. – Awans Joachima był oczywistą oczywistością. Od lat jest prawą ręką prezesa, a najlepszym na to dowodem jest to, że nie poszedł do rządu, ale został w centrum dowodzenia przy Nowogrodzkiej – mówi polityk PiS. Nasi rozmówcy nazywają go pierwszym wiceprezesem, choć w statucie PiS nie ma takiego stanowiska. Rzeczniczka partii Beata Mazurek: – To najważniejsza osoba w otoczeniu Jarosława Kaczyńskiego. Mówiąc wprost, na statku PiS jest pierwszy po Bogu. Brudziński zawdzięcza tę wyjątkową pozycję lojalności wobec prezesa oraz, eufemistycznie mówiąc, specyficznemu temperamentowi. Mówi wprost to, czego nie wypada powiedzieć Kaczyńskiemu. Prezes mówi jednego dnia, że wokół PiS zarzucane są brudne sieci, a chwilę potem Brudziński w wywiadzie „wSieci” zaostrza: „Wielu poubierało się w gacie z napisem PiS i udaje sieroznych działaczy, a interesuje ich jedno – własne interesy”. Umie też, co niezbędne do przeżycia w tej partii, kadzić szefowi. O pieniądzach wypłacanych w ramach programu 500 plus mówi „kaczorowe”. Brudziński czuje się na tyle pewnie, że udzielił wywiadów dla „wSieci” i „Do Rzeczy”, w których mówił o przyszłości rządu, w tym premier Beaty Szydło. Do tej pory takie strategiczne wywiady były zarezerwowane dla Kaczyńskiego. Jeśli Brudziński górą, to Lipiński doliną. Najbliższy przez ostatnie lata człowiek Kaczyńskiego wyraźnie osłabł. Nie chodzi tylko o to, że szkodzą mu dobre relacje z pogonionymi z partii hofmanowcami, w tym Jackiewiczem. Lipiński – jak twierdzą nasi rozmówcy – miewa coraz częstsze okresy emigracji wewnętrznej. Unika mediów, nie walczy o swoje. Kaczyński nie wprowadził do ścisłego kierownictwa wiceprezesów dwóch wicepremierów: Piotra Glińskiego i Mateusza Morawieckiego, choć przed wakacjami wydawało się to niemal pewne. – Prezes czuje klimat w partii. Zbyt szybki awans wicepremierów działacze komentowali bardzo krytycznie. Prezes uspokoił działaczy, że docenia przede wszystkim tych, którzy już się wykazali – mówi poseł PiS. Inny dorzuca, że o ile Glińskiego jakoś można było jeszcze przełknąć, bo dał się wystawić na premiera technicznego, o tyle plan Morawieckiego widać na razie tylko w PowerPoincie: – Niech się panowie jeszcze trochę wykażą. Na osłodę obaj wicepremierzy weszli do prezydium 32-osobowego komitetu politycznego. To nowe ciało, które ma usprawnić działania partii i zapewnić większą szczelność – komitet często przeciekał. W prezydium zasiada 11 kluczowych w partii osób: prezes, wiceprezesi, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz wicepremierzy. To grono, jeśli będzie się regularnie spotykało, jeszcze bardziej zmarginalizuje komitet polityczny. Nowym rozdaniem w komitecie prezes wskazał, kto popadł w niełaskę, a kto ma szansę urosnąć. Poza Jackiewiczem podpadł Kazimierz Ujazdowski, europoseł, który nie zgadza się z linią PiS w konflikcie o Trybunał Konstytucyjny. Jak uzasadniał Kaczyński, w partii można myśleć inaczej niż prezes, ale nie gdy jest się w jej władzach. Ujazdowski zostaje na razie w PiS, ale nie jest wykluczone, że – jak już pisaliśmy w POLITYCE – przymierza się do startu w wyborach do Senatu jako kandydat niezależny. Z komitetu wypadli też Wojciech Jasiński i Marcin Mastalerek (bo przeszli do Orlenu). Odcięcie Ujazdowskiego i wyrzucenie Jackiewicza najpierw z komitetu, a kilka dni później z resortu, to sygnały, że partia zwiera szeregi. Ma mówić jednym głosem. A „cwaniaczki” mają się mieć na baczności. Prezes wie o wszystkim i ma na wszystko oko. Z życia partii Kaczyński mówił o „nowym etapie w działaniu partii”. Do 25 października, czyli do ostatnich wyborów, do PiS należało 28 tys. członków. Nowych danych nie ma. Po wyborach fraza „jak wstąpić do PiS” w najpopularniejszej wyszukiwarce podpowiadała się wśród trzech najczęściej wyszukiwanych haseł. Chętnych jest całe morze, ale przystąpić nie jest łatwo. Okres weryfikacji się wydłużył, bo wielu wraz z deklaracją wysyłało CV z zapewnieniem o gotowości do pracy w państwowych spółkach i instytucjach. Zanim na dobre centrala zajmie się przyjmowaniem nowych, wybierze władze w okręgach. W 2014 r., aby uchronić się przed konfliktami tuż przed wyborami samorządowymi, PiS przełożył wybory szefów lokalnych struktur. Do dziś rządzą powołani na czas nieokreślony pełnomocnicy. Kolejni też będą rekomendowani przez prezesa i przyklepani „demokratycznie”. Teraz centrala na nowo rysuje okręgi: – Wybory przeprowadzimy do końca roku. Okręgi podzielimy tak, aby przeciąć konflikty, bo niektórzy posłowie traktują regiony jak własne księstwa, blokują innych, aby nie wyrosła im konkurencja – mówi polityk z komitetu politycznego. Jeden z posłów przekonuje, że podziały i frakcyjne walki (m.in. zakon PC, rydzykowcy, ziobryści, gowinowcy, młoda gwardia, grupa smoleńska czy samorządowa) już się zdezaktualizowały. – Hierarchia jest jasno ustalona, wiadomo, kto jest najbliżej prezesa, apetyty każdej grupy zostały z grubsza zaspokojone – przekonuje polityk PiS. Ale rozmowa z prezesem zawsze jest w cenie. Wielu wciąż liczy, że choćby parę minut tęte à tęte pomoże w załatwieniu jakiejś sprawy albo chociaż doda prestiżu. Ci, którzy nie mają swobodnego dostępu do gabinetu Kaczyńskiego, czyli prawie wszyscy, mają kilka metod dotarcia do niego. Najbardziej popularna jest metoda sejmowa. Najczęściej po głosowaniach, bo wtedy Kaczyński prawie zawsze jest w sali obrad, ustawia się przed nim kolejka. W zeszłym tygodniu przy sejmowym fotelu swe sprawy przedstawiały, czekając na swoją kolej, posłanki: Józefina Hrynkiewicz, Anna Sobecka (przekazała jakieś dokumenty) i Jolanta Szczypińska. Często przy tych rozmowach prezes wzrusza ramionami, czasami machnie ręką, zawsze ucałuje dłoń rozmówczyni. A w świat idą zdjęcia z prezesem. Trzeba przy tym podkreślić, że prawo towarzyszenia prezesowi w czasie wychodzenia z kuluarów jest zarezerwowane dla najwyższych rangą (najczęściej szef klubu Ryszard Terlecki, Błaszczak, Brudziński, często udaje się też Suskiemu). Dziesiątego każdego miesiąca posłowie starają się z kolei być blisko prezesa na miesięcznicach smoleńskich. I jest wreszcie metoda na Nowogrodzką, polegająca na cierpliwym, czasami kilkugodzinnym wyczekiwaniu pod gabinetem prezesa. Szczęśliwcom udaje się dostać na audiencję. Ostatnio posłom nadarzyła się nowa okazja, aby się wykazać. 10 sierpnia zaczęła się publiczna zbiórka na budowę pomników: ofiar tragedii smoleńskiej oraz prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Mają stanąć przy Krakowskim Przedmieściu. Przed gabinetem wiceszefa klubu Suskiego po zakończeniu obrad ustawiła się kolejka po cegiełki (o wartości od 10 do 1 tys. zł). –