Prof. Maciej Gutowski: Propozycje prezydenta są ograniczone do zmian personalnych

Projekty prezydenckie są lepsze od tych, które zaproponowała grupa posłów PiS. Ale to, że są lepsze, nie znaczy, że są wystarczająco dobre.

Anna Dąbrowska: – Prezydent Andrzej Duda przedstawił najważniejsze założenia reform Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego. Zaskoczyły pana te propozycje?
Prof. Maciej Gutowski, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu: – Prezydent działa w ramach wyznaczonych dotychczas przez rządzących. Proponuje tylko dwa projekty ustaw, które dają możliwość ustrojowych zmian w KRS i Sądzie Najwyższym. Nie mam o to pretensji do prezydenta, ale mam pretensje do Ministerstwa Sprawiedliwości, że od dwóch lat nie dzieje się nic, żeby naprawdę zreformować wymiar sprawiedliwości.

Minister Zbigniew Ziobro twierdzi, że on chce reformować, tylko mu prezydent wetami przeszkodził.
Propozycje polityków, w tym prezydenta, to wyłącznie zmiany ustrojowe, i to ograniczone do zmian personalnych. Z perspektywy toczących się spraw sądowych nie dzieje się nic, co może wesprzeć obywateli. Politycy chcą naprawiać wymiar sprawiedliwości przez wymianę sędziów. To nie jest dobra droga, co najlepiej widać na przykładzie Trybunału Konstytucyjnego. Po wymianie sędziów mamy Trybunał, który w zasadzie nie funkcjonuje.

Prezydent utrzymał swoją propozycję, aby członków KRS wybierała sejmowa większość trzech piątych.
To lepsze rozwiązanie niż zwykła większości, ale nadal narusza podstawową zasadę, że członków KRS powinno wyłaniać środowisko sędziowskie. Zgodnie z konstytucją można by coś sensownie zmienić, zdecydować się na przykład na to, aby członkowie KRS byli wyłaniani na podstawie kryterium kompetencji. Trzeba dać czytelne kryteria wyłaniania tych kandydatów, organizować wysłuchanie publiczne, tak jak w USA, pozyskać opinie środowisk prawniczych, organizacji społecznych, wydziałów prawa.